مقدمه: در ایران، حوادث ترافیکی سومین عامل فوت است. مردان چهار برابر زنان به دلیل حادثه ترافیکی فوت می کنند. 33% از حوادث ترافیکی مربوط به عابرین پیاده می شود. بر اساس تئوری رفتار برنامه دار، رفتار سلامت استفاده از چراغ راهنما در هنگام عبور از خیابان متاثر از انگیزش ها و نگرش هاست. افراد نسبت به استفاده از چراغ راهنما باورهایی دارند و بر اساس آن انتخاب می نمایند که از چراغ راهنما هنگام عبور از خیابان استفاده نمایند. هدف: تحقیق حاضر دو هدف داشت. 1. آیا بین زنان و مردان در انگیزه استفاده از چراغ راهنما هنگام عبور از خیابان تفاوت وجود دارد؟ 2. با استفاده از تئوری رفتار برنامه دار، کدام یک از عامل های نگرشی یعنی، ارزیابی پیامد رفتاری، هنجار ذهنی، تصور کنترل رفتاری، هنجار توصیفی و اخلاقی می تواند انگیزه زنان و مردان را در استفاده از چراغ عابر پیاده پیش بینی نماید؟ روش کار: 700 نفر به پرسشنامه محقق ساخته بر اساس تئوری رفتار برنامه دار برای ارزیابی انگیزه و باورهای آنها نسبت به استفاده از چراغ راهنما هنگام عبور از خیابان پاسخ دادند. از t مستقل برای بررسی تفاوتها و از رگرسیون برای پیش بینی انگیزه بوسیله عامل های نگرشی استفاده شد. یافته ها: بین زنان و مردان در هیچ یک از عامل های انگیزشی و نگرشی به غیر از هنجار اخلاقی تفاوت معنادار وجود نداشت. زنان بیش از مردان استفاده از چراغ راهنما را امری اخلاقی پنداشتند. نتایج تحلیل رگرسیون برای مردان نشان داد که همه عامل های نگرشی روی هم قادر به توضیح 51% از واریانس انگیزه استفاده از چراغ راهنما بود. از بین عامل ها، ارزیابی پیامد رفتاری، هنجار توصیفی و هنجار اخلاقی به ترتیب به میزان 20%، 26% و 55% قادر به توضیح واریانس انگیزه بودند. در زنان، همه عامل های نگرشی قادر به توضیح 46% از واریانس انگیزه بودند. از بین عامل ها، ارزیابی پیامد رفتاری، تصور کنترل رفتاری، هنجار توصیفی و هنجار اخلاقی به ترتیب به میزان 23%، 12%، 21% و 40% قادر به توضیح واریانس انگیزه بودند. بحث و نتیجه گیری: از لحاظ انگیزه استفاده از چراغ راهنما هنگام عبور از خیابان بین زنان و مردان تفاوتی نبود. البته زنان بیش از مردان استفاده از چراغ راهنما را امری پسندیده پنداشتند. باورهایی که در مردان منجر به انگیزه استفاده از چراغ راهنما می شود شامل سودمند و لذت بخش پنداشتن، دانستن اینکه دیگران این کار را انجام می دهند و پسندیده دانستن آن بود. در زنان علاوه بر این موارد، احساس کنترل رفتاری نیز مهم بود. یعنی زنانی که استفاده از چراغ راهنما را آسان می پنداشتند انگیزه بیشتری در استفاده از آن هنگام عبور از خیابان داشتند.

کلمات کلیدی