انسان ها تا هنگامی که مواجهه عملی و اندیشه ای با غیر پیدا نکنند، توان شناخت و خودآگاهی بدست نمی آورند، به ویژه آنکه جماعت انسانی دارای سابقه تاریخی، فلسفی، سیاسی باستانی و امپراطوری باشند که درجات درجا زدن و ماندن در خود با تصورات نارسیستی در آنها تشدید می شود. این مقاله قصد دارد به بررسی نخستین برخورد ایرانیان در اواخر دوره قاجار با فرهنگ و تمدن غرب بپردازد. نگهبان زبان و فرهنگ ایرانی از رأس هرم حاکمیت یعنی ناصرالدین شاه انتخاب شده است و قصد بر آن است با تکیه بر نوشته ها و اسناد به جای مانده از سفر تاریخی پنج ماهه او به روسیه، آلمان، انگلیس، فرانسه، اتریش، سوئیس، ایتالیا و عثمانی تصویری زبانی ترسیم گردد تا در پرتو آن نشان داده شود که چگونه تکنولوژی های قدرت سیاسی و دیپلماتیک ایران در پایان عهد قاجار رویه ای زوالی پیدا کرده است. روش نوشتار حاضر به دلیل همدلی سنت و فرهنگ سیاست عهد قاجار با بسترهای ضد مدرنیته و روشنگری و به ویژه تأکید نهایی بر تکنولوژی، پدیدارشناسی شده است. با استفاده از شیوه هایی که این روش برای تحلیل گزارش‌ها و اسناد سیاسی، دیپلماتیک و تاریخی در اختیار محققان قرار می دهد به دنبال تبیین این نکته باید بود که چگونه زبان رام نشده، بی‌ادبانه، متافیزیکی، تقدیگرا، استبدادی، پدرسالارانه و قبیله ای ناصرالدین شاه ترسیم کننده وجهی از سیاست در حال زوال و فروپاشی قاجارهاست که متأسفانه در این دوران انحطاط آمیز، زمینه تجزیه و زوال ایران را فراهم می آورد. این نوشتار بررسی پدیدارشناسانه نخستین برخورد هرم حاکمیت ایران با کشورهای قدرتمند را ترسیم می-کند و زوال تکنولوژی‌های قدرت در سیاست نظری و عملی قاجارها را نشان می دهد.

کلمات کلیدی