هدف از پژوهش حاضر، مقایسه‌ی ترجمه‌های دو مترجم نامی ایران، شجاع‌الدین شفا و فریده مهدوی دامغانی، از شاهکار جهانیِ دانته آلیگری به نام کمدی ‌الهی است. ترجمه‌های مذکور مختصات زبانی فضای تاریخی دوران معاصر خود را نشان می‌دهند و از شاخصه‌های فرامتنی سازگار با زمان خود برخوردارند. این مقاله ضمن مقایسه‌ی تفاوت‌های این دو ترجمه و تأثیر عوامل فرامتنی در انتشار این ترجمه‌ها، تأثیر ویژگی‌های سیاسی و اجتماعی مربوط به هر دوره بر ناشران و مترجمان این کتاب را بررسی خواهد کرد. مبنای نظری این تحلیل براساس پیشنهادهای ‌ژنت، نظریه‌پرداز معاصر فرانسوی، ارائه خواهد شد. وی در بررسی و تحلیل متون در ادبیات از چهار عامل فرامتنی شامل عوامل نمادین، عوامل مادی، عوامل وابسته به واقعیت‌های بیرونی و عوامل زبانی نام برده است که در نوشتار حاضر، این عوامل در زمینه‌ی مقایسه‌ی دو ترجمه به کار گرفته خواهد شد. بررسی‌های مذکور نشان ‌می‌دهد که دو ترجمه از یک کتاب با حدودِ پنجاه سال فاصله‌ی زمانی، از نظر متنی تفاوت چندانی ندارند؛ اما عوامل فرامتنی و وضعیت سیاسی و اجتماعی در هر دوره، بر کار هر دو مترجم‌ تأثیرگذار بوده و بنابراین، برداشت متفاوتی از این کتاب را نزد خوانندگانِ نسل‌های مختلف موجب می‌شود.

کلمات کلیدی