مهم ترین چالش فراروی امنیت در مناطق مرزی کشور، بیکاری و نارضایتی از فعالیت های اقتصادی است. این مسأله باعث میشود مردم برای تأمین معاش و گذران زندگی خود به انواع شغل های کاذب و غیر رسمی که در این شرایط پا به عرصه وجود میگذارد، روی آورند. یکی از فعالیت های غیررسمی، رشد مبادلات مرزی غیررسمی )قاچاق( می باشد. هدف پژوهش حاضر مقایسه تطبیقی آثار و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی ایجاد شده از گسترش فعالیت اقتصاد غیررسمی و بازتاب متفاوت آن بر توسعه سکونتگاه‌های روستایی واقع درمنطقه تجاری دهشیخ در استان فارس و گچین در استان هرمزگان می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی – تحلیلی و همبستگی بوده و برای گردآوری داده‌ها از مطالعات کتابخانه ای و میدانی(مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه) استفاده شده است. طبق آخرین سرشماری، جمعیت روستاهای دهشیخ و سیگار به همراه روستاهای چاه‌شیخ، جری و کره‌موچی در مجموع 4467 نفر را در قالب 1124خانوار و روستاهای گچین، مغ آباد بالا و پایین در مجموع 1295خانوار گزارش شده است. حجم نمونه مورد مطالعه منتج از فرمول کوکران، شامل156 خانوار منطقه دهشیخ و 160 خانوار از منطقه گچین می‌باشد که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های توصیفی و استنباطی(آزمون t و فریدمن و من ویتنی) استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که طبق آزمون فریدمن، میانگین عددی هر سه متغیر در روستای دهشیخ تقریباً یکسان است و توزیع تقریباً یکسانی دارند؛ اما این میانگین برای شاخص های روستای گچین دارای اختلاف فاحشی می باشد، به گونه ای که شاخص اقتصادی با میانگین14/50 بیشترین و شاخص های اجتماعی و کالبدی به ترتیب با میانگین 46/35و 99/33 کمترین تآثیرپذیری را داشته اند.

کلمات کلیدی