در سرزمین‌های خشک که حیات و بقای کشاورزی به آب و آبیاری وابسته است، کمبود آب از مهمترین انگیزه‌ ابداعات و نوآوری‌های زیادی از جمله حفر قنوات بوده‌است که نقشی انکارناپذیر در حفظ و گسترش تمدن در فلات ایران داشته‌است. آنچه امروزه توسعه پایدار می‌نامند، نیاکان ما در عمل درک کرده و به کار بسته بودند. آنها نظامی برای بهره‌برداری پایدار از منابع آب و خاک این مناطق ایجاد کرده‌اند که می‌تواند سرمشق مناسبی برای حل بحران‌های اخیر باشد. این تحقیق درصدد پاسخگویی به این پرسش است که چگونه و تحت چه شرایطی قنات توانسته‌است سازگاری انسان با طبیعت و تعادل پایدار را سبب شود؟ بدین منظور و با توجه به ماهیت پژوهش از روش تحقیق کیفی تئوری بنیانی و نرم افزار Maxqda استفاده شده‌است. محدوده مورد مطالعه قنات زارچ است که در پهنه وسیعی از استان یزد واقع شده‌است. جامعه مورد مطالعه شامل 16 نفر از خبرگان قنات و مقنیان هستند که اطلاعات انان به روش بتوری بنیانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که همه ابعاد دانش بومی قنات شناسی آنان متأثر از ویژگی‌های طبیعی و جهت دستیابی به اهداف اقتصادی شکل گرفته‌است و در این مسیر نظام اجتماعی پایه ریزی شده‌است که نشانگر وجود نظام برنامه‌ریزی محلی در راستای توسعه پایدار می‌باشد. ک

کلمات کلیدی