سابقه و هدف: جهت تخمین دقیق بارش از روش‌های مختلفی از جمله استفاده مستقیم از داده‌های ایستگاه‌های زمینی هواشناسی و مشاهدات مستقیم، به کارگیری داده‌های ماهوارهای سنجش از دور و یا استفاده از روش‌های دورن‌یابی که مبتنی بر روش‌های زمین آمار هستند، استفاده می‌شود. استفاده از فن‌آوری‌های سنجش ‌از دور راداری در تخمین دقیق مقدار بارش، اهمیّت حیاتی دارد. لذا این تحقیق با هدف ارزیابی داده های بارش ماهواره GPM- IMERG و مقایسه آن با داده‌های ایستگاه‌های ﺑﺎران‌سنجی زمینی در استان گلستان-حوضه گرگان‌رود انجام شد. موّاد و روش‌ها: پس از دریافت ﺳﺮی دادهﻫﺎی ماهواره‌ای GPM و ﭘﺮدازش اوّﻟﯿﻪ آنها، ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﺑﯿﻦ دادهﻫﺎی ماهواره در مقیاس زمانی نیم ساعته و روزانه با دادهﻫﺎی ﻣﺸﺎﻫﺪه ای اﯾﺴﺘﮕﺎه باران‌سنجی زمینی (ثبات و معمولی) اﻧﺠﺎم گرفت. با توجه به وضوح مکانی (0/1 درجه در 0/1 درجه) و دقّت زمانی (ارائه داده‌های روزانه و 30 دقیقه‌ای) داده‌های IMERG ماهواره GPM، جهت مقایسه تطبیقی، صحّت‌سنجی و تعیین دقّت تخمین بارش، از ایستگاه‌های باران‌سنجی با دوره آماری 20/3/2014 -20/3/2016 و 6 ایستگاه ثبات با دوره آماری 20/3/2014 – 21/9/2016 حوضه گرگانرود استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج عملکرد بارندگی نیم‌ساعته IMERG با مقادیر CC برابر با 23/0- 05/0 و CSI برابر با 52/0-20/0 نسبتاً قابل‌قبول ارزیابی شد. اعتبارسنجی داده‌های بارش ماهواره GPM با استفاده از شاخص‌های آماری MAE، RMSE و MBE نیز از دقّت نسبتاً قابل قبولی برخوردار بوده است. بر اساس اعمال شاخص‌های مربوط به مقایسه روزانه ایستگاه‌های باران سنجی با داده‌های ماهواره GPM، شاخص RBias با مقدار 74/0 بالاترین میزان مطابقت داده‌های GPM با داده‌های مشاهده‌ای را داشت و کمترین میزان مطابقت با مقدار 27/2 مربوط به ایستگاه نوده می باشد. شاخص POD نیز نشان داد که ایستگاه‌های نوده و حق‌الخواجه به ترتیب با مقادیر 5/0 و 25/0 بیشترین و کمترین مطابقت را با ایستگاه‌های زمینی داشته است. براساس مقادیر شاخص مطابقت FAR ملاحظه شد که کمترین مقدار FARدر ایستگاه های باغ سالیان و زرینگل 64/0 و بیشترین مقدار 80/0 در ایستگاه شیرآباد می‌باشد. بوده است. نتیجه‌گیری: اعتبار سنجی داده‌های بارش ماهواره GPM با استفاده از معیارهای آماری MAE، RMSE و MBE نیز نشان داد که از دقّت قابل قبولی برخوردار است. مقادیر POD نیز عملکرد قابل‌قبول داده‌های این ماهواره را نشان داده است. نتایج این تحقیق نیز نشان داد که مطابقت نسبی و خوبی بین داده‌های ایستگاهای زمینی و داده‌های ماهواره‌ای GPM وجود داشته است.

کلمات کلیدی