«معروف رصافی» شاعر نامور عرب و «عبدالله پشیو» از شاعران نامی کرد در عراق از شاعران معاصریند که از پدیدة غربت‌گزینی رنج می‌برده‌اند. بایستگی و اهمیت این پژوهش از آنجا نشأت میگیرد که پیش از این، غربت‌گزینی در شعر این دو شاعر همچون یک پژوهش مستقل تطبیقی مورد بررسی قرار نگرفته است؛ بنابراین نگارندگان در جستار حاضر برآنند که با رویکردی توصیفی-تحلیلی به بررسی پدیدة غربت‌گزینی در شعر دو شاعر بپردازند. دو شاعر از اغتراب اجتماعی، سیاسی و روحی ناشی از سیطرة استعمار، ظلم، بهحاشیه راندن نخبگان و انحصار امور در دست فرومایگان، اوضاع عراق و عقب‌ماندگی از تمدن جهانی، فقدان آزادی، درهمشکسته شدن آرزوها، تباهی اخالق، ناهمگونی زندگی شاعر با معیارهای جامعه، تفرقة سیاسی و بی‌اعتنایی مردم به دعوت شاعر و نیز حس نوستالژی برآمده از حسرت بر ارزشها و گذشتة شکوهمند از دست رفته و اغتراب مکانی ناشی از دوری از وطن رنج می‌برده‌اند. غربت‌گزینی و اندوه «پشیو» بر خالف «رصافی»، محصور در پرداختن به مسائل و معضل های منطقه‌ای نیست، بلکه دیدگاهی فرامنطقه‌ای و فراملی دارد. غربت رصافی فزونتر در قالب سروده‌هایی با درونمایة حزن آلود محصور می‌ماند لکن پشیو پیشتر احساس غربت خود را با طغیان سروده‌هایی بروز می‌دهد که از خشم و اندوهی ژرف نشأت می‌گیرد. وطن از پربسامدترین جلوه‌های غربت‌گزینی نزد دو شاعر است که بر سایر جلوه‌های غربت در شعرشان تأثیر گذارده است، زیرا غیر از زمان دوری از وطن، در زمان حضور در آن نیز، با مشاهدة وضع موجود بر اندوه و احساس غربتشان افزوده می‌شود.

کلمات کلیدی