به منظور بررسی تأثیر بقایای علف‌کش متری بیوزین در خاک بر رشد و گره زایی ژنوتیپ های نخود، آزمایشی گلخانه ایی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل ژنوتیپ های نخود (هاشم، آی ال سی 482، کاکا، کرمانشاهی) و باقیمانده علف‌کش متری بیوزین در خاک (0، 72/6 ، 4/13 ،9/26 ، 3/40، 8/53 و7/80 میکروگرم ماده موثره در کیلوگرم خاک؛ که به ترتیب 0، 5/2، 5 ، 10، 15، 20 و30 درصد مقدار توصیه شده علف‌کش متری بیوزین بودند. در ابتدای مرحله زایشی، زیست‌توده اندام‌های هوایی، ریشه، تعداد گره و زیست‌توده گره گیاهان اندازه‌گیری شد. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، با افزایش باقیمانده علف‌کش متری بیوزین در خاک، تمام صفات مورد بررسی ژنوتیپ های نخود به شدت کاهش یافت. البته کمترین سطوح از باقیمانده علف‌کش، اثر تحریک‌کنندگی بر صفات مورد بررسی ژنوتیپ های نخود داشت. بیشترین (33/47درصد) تلفات زیست‌توده ریشه و اندام‌های هوایی (45/48 درصد) گیاهان به ترتیب در سطوح 30 و 20 درصد از باقیمانده علف‌کش در خاک مشاهده شد. در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه نخود، هاشم و کرمانشاهی کمترین زیست‌توده اندام‌های هوایی و کرمانشاهی نیز بیشترین (9/49درصد) تلفات ریشه را تولید نمودند. بر اساس نتایج آزمایش، بیشترین تلفات زیست‌توده گره(60/57 و 77/68 درصد) و همچنین تعداد گره (26/35 ، 62/50 و 18/45 درصد) به ترتیب مربوط به سطوح 20، 30 درصد و 15، 20، 30 درصد از باقیمانده علف‌کش در خاک بود. ژنوتیپ های هاشم و کرمانشاهی تعداد گره و هاشم نیز زیست‌توده گره تولیدی خود را در پاسخ به بقایای علف‌کش متری بیوزین در خاک کاهش دادند.

کلمات کلیدی