عنوان : ( ارزیابی اثر بعضی ارقام کلزا (Brassica napus) روی تولیدمثل و تراکم جمعیت نماتد مولد سیست چغندرقند (Heterodera schachtii) در شرایط آزمایشگاهی )
نویسندگان: امیر احمدیان یزدی , غلامحسین مروج ,
چکیده
گیاه کلزا با نام علمی Brassica napus طبق منابع علمی دنیا جزء میزبانهای حساس نماتد مولد سیست چغندرقند (Heterodera schachtii) بوده ولی درجه حساسیت ارقام کلزا به این انگل متفاوت گزارش گردیده است و در این زمینه تاکنون در ایران پژوهشی صورت نگرفته است. در سال 1383 جهت بررسی میزان تکثیر جمعیت نماتد، بذور پنج رقم کلزا شامل Licord، Eural، Okapi، Honson و Fornax بطور جداگانه در گلدان های حاوی 400 سانتیمترمکعب خاک استریل و در چهار تکرار کشت گردیدند.آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گردید. پس از گذشت 3 هفته و باقی گذاشتن یک گیاه در هر گلدان، تعداد 8000 تخم و لارو نماتد (جمعیت اولیه= Pi) به وسیله پیپت در محل طوقه در خاک هر گلدان تلقیح گردید. گیاهان به مدت دو ماه در اتاقک رشد تحت شرایط دمای متوسط 1± 26 درجه سانتیگراد و 16 ساعت روشنایی نگهداری شدند و سپس از گلدان ها خارج گردیدند. پس از شستشوی ریشه، سیست های موجود در خاک هر گلدان استخراج و جمعیت تخم و لارو نماتد (جمعیت نهائی=Pf) شمارش و ضریب تولیدمثل نماتد (Pf/Pi) محاسبه گردید. نتایج حاصل نشان دادند که گیاه کلزا بطور کلی میزبان مناسبی برای نماتد مولد سیست چغندر قند می باشد. در کلیه ارقام مورد آزمایش، ضریب تولید مثل نماتد بزرگتر از یک بود، معذالک اثر ارقام مختلف کلزا روی تولید مثل و افزایش جمعیت نماتد متفاوت بود. افزایش جمعیت و توانایی تولید مثل نماتد در روی ریشه ارقام Licord، Eural و Okapi بیشتر از ارقام Honson و Fornax بود. مطالعات صحرائی در این زمینه به منظور تکمیل نتایج حاصل توصیه می گردد.