منابع آب های زیرزمینی یکی از مهمترین و ارزانترین منابع آب به شمار می روند. شناخت صحیح و بهره برداری اصولی از آنها در مناطق خشک و نیمه خشک می تواند در توسعه پایدار فعالیت های اجتماعی و اقتصادی آن منطقه نقش به سزائی داشته باشد. برای آگاهی از وضعیت منابع آب زیرزمینی در چنین مناطقی لازم است پیش بینی دقیقی از نوسانات سطح آب زیرزمینی انجام شود. این پژوهش برای پیش بینی رفتار سطح آب زیرزمینی در دشت نیشابور با استفاده از مدل داده های ترکیبی انجام گردیده است. مدل داده های ترکیبی، مدل های رگرسیونی هستند که به دلیل در نظر گرفتن چندین پیزومتر در طول یک دوره زمانی، توانایی پیش بینی سطح آب زیرزمینی را در پیزومتر های مختلف به صورت توأم دارا می باشند. دشت فوق به دلیل داشتن بیش از 50 پیزومتر که اکثراً دارای بیش از 12 سال آمار هستند، برای این پژوهش انتخاب گردید. بدین منظور ابتدا پیزومترهای موجود در سطح دشت به روش وارد خوشه بندی شده و برای هر خوشه یک پیزومتر به عنوان نماینده انتخاب گردید. سپس، برای محدوده تحت پوشش پیزومترهای معرف هر خوشه، مقادیر متغیرهای مستقل شامل بارندگی، دمای حداکثر، حداقل و متوسط و سطح آب اولیه با استفاده از روش عکس فاصله محاسبه گردید. در نهایت عملکرد مدل های داده های ترکیبی مختلفی مانند داده‌های ترکیبی با اثرات مشترک، اثرات ثابت و اثرات تصادفی برای پیش بینی سطح آب زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل داده های ترکیبی با اثرات مشترک بهترین نتیجه را برای پیش بینی سطح آب زیرزمینی داشته است. معیارهای عملکرد (99/0=2R و 05/0= RMSE) در دوره آزمون نیز حاکی از کارایی این مدل می باشند. بعلاوه این نتایج با نتایج بدست آمده از کاربرد شبکه عصبی مصنوعی نیز مقایسه و برتری نسبی آن مورد تأیید قرار گرفت.

کلمات کلیدی