عنوان : ( اثر تنش خشکی بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیک جو )
نویسندگان: جواد حسن پور , محمد کافی , سید محمد جواد میر هادی ,
Full Textچکیده
به منظور بررسی اثر تنش کم آبیاری بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک رشد ارقام جو، آزمایشی در دو سال زراعی 1381-83 تحت شرایط گلدانی و مزرعه ای انجام گرفت. هدف از انجام آزمایشات گلدانی، فراهم آمدن امکان کنترل میزان دقیق آب مصرفی بود. در سال اول تعداد 15 لاین و رقم جو در یک آزمایش گلدانی بصورت کرت های خرد شده در پایه طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. عامل اصلی شامل چهار تیمار آبیاری %100، %70، %40 و %10 ظرفیت زراعی و عامل فرعی شامل 15 لاین پیشرفته جو بود. در سال دوم به منظور بررسی اثر سطوح تنش خشکی در شرایط مزرعه، سه ژنوتیپ برگزیده از سال اول، بصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. کرتهای اصلی شامل سه تیمار آبیاری %100، %75 و %50 جبران تبخیر و تعرق محصول (کل آب خالص مورد نیاز گیاه)، و کرتهای فرعی شامل سه ژنوتیپ برگزیده جو بود. نتایج سال اول نشان داد که اعمال تیمار تنش خفیف تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه اکثر ارقام نداشت. با افزایش شدت تنش این اثر معنی دار بود. دو لاین Bah/79 و wal/WI تحت شرایط تنش در مقایسه با سایر ارقام از عملکرد بالاتری برخوردار بودند این دو لاین از راندمان مصرف آب، نسبت پنجه بارور به کل و طول ریشک بالاتر و ارتفاع بوته کمتری برخوردار بودند. در سال دوم اعمال تیمار 75 درصد، اثر معنی داری بر کاهش عملکرد دانه و اجزا عملکرد نداشت این اثر برای تیمار آبیاری 50 درصد معنی دار شد. با افزایش شدت تنش میانگین محتوای نسبی آب کاهش یافت. بین سطوح آبیاری به لحاظ کاهش مساحت برگ پرچمی اختلاف معنی داری وجود داشت. تجزیه علیت عملکرد دانه نشان داد که در تیمار آبیاری 50 درصد، اجزا حاضر در معادله و تاثیرگذار بر عملکرد، تفاوت محسوسی با شرایط مطلوب داشت. تجزیه علیت راندمان مصرف آب نشان داد که اثر مستقیم شاخص برداشت بر راندمان مصرف آب در هر دو شرایط عادی و تنش بیش از مقدار این اثر از طریق بازدهی تبخیر و تعرق بود. رقم ماکویی تحت هر دو شرایط آبیاری مطلوب و نیز اعمال تنش از عملکرد پایین تری در مقایسه با دو ژنوتیپ دیگر برخوردار بود. لاین Bah/79 تحت شرایط مطلوب و شرایط تنش به لحاظ عملکرد دانه و بسیاری از صفات وابسته به عملکرد برتر بود با این حال کاهش بیشتر عملکرد این ژنوتیپ در تیمار آبیاری 50 درصد در مقایسه با لاین wal/WI، سبب پایین تر بودن ضریب حساسیت به خشکی فیشر برای لاین wal/WI در مقایسه با لاین Bah/79 و رقم ماکویی گردید.
کلمات کلیدی
, جو, تنش خشکی, تجزیه علیت, راندمان مصرف آب, اجزای عملکرد
@article{paperid:1012226,
author = {جواد حسن پور and کافی, محمد and سید محمد جواد میر هادی},
title = {اثر تنش خشکی بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیک جو},
journal = {علوم کشاورزی ایران},
year = {2009},
volume = {39},
number = {1},
month = {January},
issn = {5652-1017},
pages = {165--177},
numpages = {12},
keywords = {جو، تنش خشکی، تجزیه علیت، راندمان مصرف آب، اجزای عملکرد},
}
%0 Journal Article
%T اثر تنش خشکی بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیک جو
%A جواد حسن پور
%A کافی, محمد
%A سید محمد جواد میر هادی
%J علوم کشاورزی ایران
%@ 5652-1017
%D 2009
