در دوردستها، پهلو به پهلوی چین، باریکه سرزمینی است، بسیار مرتفع، با کوه های آسمان بوس، و به هم فشرده، با معبرهای تنگ دشوار گذر، با زمستان های سرد نه ماهه، برخوردگاه چهار تمدن بزرگ آسیا: ایران، هند، چین، و آسیای مرکزی که دورترین نقطه است نسبت به همه ی آنها و پناهگاهی است امن برای رانده شدگان از سراسر این سرزمین ها، نه فقط کسان که حتی باورها و اندیشه های کهن، نه در کنار هم که آمیخته با هم و نمایان در دست نوشته هایشان: دست نوشته های اسماعیلیان بدخشان. نویسنده در این مقاله می کوشد با جستجوی میدانی به معرفی آن ها بپردازد.

کلمات کلیدی