تعیین تراکم مطلوب موجب بهبود کمیت و کیفیت محصول شده و در رسیدن به پتانسیل تولیدی گیاه نقش مهمی ایفا می کند. لذا به منظور بررسی عملکرد و اجزاء عملکرد سه تیپ رشدی ذرت در هفت تراکم مختلف، آزمایشی در سال زراعی 1385در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیپ های رشدی شامل 1V = رقم دیررس (704)، 2V = رقم متوسط رس (504) و 3V = رقم زودرس (260) در هفت تراکم 30 = 1D ، 50= 2D، 70 = 3D، 90 = 4D، 110 = 5D، 130 = 6D و 150 = 7D هزار بوته در هکتار در آزمایشی به صورت طرح کرتهای نواری در سه تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش تراکم میزان کارایی استفاده از نور زیاد شد، بطوریکه برای رقم دیررس 704 در تراکم 15 بوته در متر مربع( 103/1 گرم بر مگا ژول)، برای رقم متوسط‌رس در تراکم 15 بوته در متر مربع( 214/1 گرم بر مگا ژول) و برای رقم زودرس در تراکم 15 بوته در متر مربع( 267/1 گرم بر مگا ژول) بود. متغیر تراکم اثر معنی داری بر تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در بلال، وزن صد دانه و وزن دانه در بوته داشت. بیشترین عملکرد برای رقم دیررس در تراکم 3D(11334 کیلوگرم در هکتار)، برای رقم متوسط‌رس در تراکم 4D(10937 کیلو گرم در هکتار) و برای رقم زودرس در تراکم6D(7591 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. افزایش تراکم بیش از حد مطلوب منجر به افزایش عملکرد بیولوژیکی و کاهش عملکرد اقتصادی شد. ولی در تراکم خیلی بیش از حد به علت رقابت شدیدتر بین بوته عملکرد بیولوژیکی در رقم دیررس کاهش نشان داد. شاخص برداشت با افزایش تراکم و کوتاه شدن طول فصل رشد کاهش یافت. این بررسی نشان داد که حصول عملکرد مطلوب به تیپ رشد گیاه و تراکم بستگی دارد. بطوریکه برای رقم دیررس با طول دوره رشد بیشتر می توان تراکم را کمتر و برای رقم متوسط رس و زودرس، تراکم را افزایش داد.

کلمات کلیدی