شرکت تعاونی عبارت است از اجتماعی از افراد با وسایل و امکانات محدود که به صورت داوطلبانه گرد هم آمده اند و اهداف اجتماعی و اقتصادی را دنبال می نمایند و با کار موثر، تامین سرمایه مورد نیاز و پذیرش ریسک سود و منفعت براساس اصول تعاونی کار میکنند.( محمد لوحمید 1383ص32 )هدف شرکتهای تعاونی این نیست که مثل واسطه ها، تجار، بانکداران و کارخانه داران بدنبال پول و سود بروند- بلکه هدف تعاونی ها این است که درآمد واقعی و خالص اعضای خود را به حداکثر برسانندو اعضای شرکت تعاونی می کوشند تا با تعاملات خود کار تعاونی را پر منفعت سازند. در مقوله تعاونی، یک واقعیت را باید مورد تأکید قرار داد که تعاونی داروی همه دردها نیست. برای تمامی مشکلات اقتصادی جهان پاسخی محسوب نمیشود. برای پیشرفت اقتصادی و اجتماعی بشریت از وسایلی منحصربفرد برخوردار نمیباشد.همان طور که فوکه می گوید ،زندگی کلی اقتصادی دارای یک لایه تعاونی است که تعاونی بر حسب اهمیت خود، بنایی خاص و نظامی متفاوت ر ا بنیان نهاده است. با این حال ، اگر به تعاونی فرصت کاملی داده شود ،در پیشبرد صحیح ساز مان اقتصادی و اجتماعی و تکامل آن بسی موثر خواهد بود.( شیرانی علیرضا1368ص102)می توان گفت شرکتهای تعاونی از موثرترین شبکه های موجود درسطح کشور هستند که به طور مستقیم در تحقق برنامه های کلان کشور نقش مهمی ایفامی نماید .تداوم و بقای شرکتهای تعاونی در هر نظام اقتصادی، وابسته به این است که این سازمانها تا چه حد بتوانند ارزش افزوده ایجاد کنند. برای حصول این مهم تنها داشتن منابع کافی نیست، بلکه نحوه ترکیب و استفاده از منابع و نهاده ها اهمیت بسزائی دارد که این امر به نوبه خود در گرو طرز کار و شیوه عمل مدیران و کارکنان در این سازمانها میباشد.امروزه یکی از محورهای مورد توجه مدیران استفاده بهینه از منابع به منظور افزایش کارایی سازمانها میباشد. لذا نظر به اینکه تعدیل هزینه‌ها و استفاده کاراتر از منابع موجود برای هر شرکتی مطلوب می‌باشد بنابراین تحلیل کارایی شرکت‌ها و تعیین عوامل مؤثر بر عدم کارایی آن‌ها حائز اهمیت می‌باشد. امروزه از روشهای مختلفی جهت تحلیل کارایی شرکت‌ها استفاده می‌گردد .که از آن جمله می‌توان به روش‌های ناپارامتری که مهمترین آنها روش تحلیل پوششی داده‌هامی‌باشد اشاره نمود بررسی کارایی شرکتهای تعاونی در شهرستان مشهد و استان نشان می دهد. شرکت تعاونی تولیدی، حمل و نقل، برای رسیدن به کارایی می بایست تعداد اعضاء و سود خود را تا رسیدن به نقطه بهینه افزایش دهند .

کلمات کلیدی