خشک کردن یکی از مراحل مهم پس از برداشت گیاهان دارویی می باشد که نقش مهمی در کمیت و کیفیت محصول دارد. به منظور بررسی روش های مختلف خشک کردن، آزمایشی بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور گونه های بومادران (5 گونه) و روش خشک کردن (5 روش) با سه تکرار اجراگردید. تیمارها عبارت بودند از، فاکتور اول: گونه های بومادران Achillea millefolium ،A. eriophora ، A. nobilis, A. biebersteinii ،A. wilhelmsii و فاکتور دوم : 1- خشک کردن در آفتاب به مدت 72 ساعت 2 - خشک کردن در سایه در دمای 25 درجه سانتیگراد به مدت 120 ساعت 3- خشک کردن در آون دمای 50 درجه به مدت 48 ساعت 4- خشک کردن در آون دمای 100 درجه به مدت 24 ساعت 5- خشک کردن توسط ماکروویو در مدت زمان کمتر از 10 دقیقه. نمونه های تر نیز اسانس گیری شده و با بقیه روشها مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان دهنده تاثیر معنی دار نوع گونه و روش خشک کردن بر درصد کاهش وزن، درصد رطوبت نهایی، درصد اسانس و کیفیت ظاهری نمونه ها بود ( p<0/01)، همچنین در این فاکتورها اثر متقابل گونه و روش خشک کردن معنی دار شد ( p<0/01). بیشترین درصد نهایی رطوبت (7/4 درصد) مربوط به روش ماکروویو و کمترین میزان(32/1 درصد) مربوط به دمای 100 درجه بود. از نظر درصد اسانس بیشترین میزان اسانس مربوط به گونه A. eriophora و کمترین میزان مربوط به گونه A. wilhelmsii بود و در تمامی گونه ها بیشترین میزان اسانس در روش خشک کردن در سایه، دمای 25 و کمترین میزان اسانس در روش خشک کردن در آون با دمای 100 درجه سانتی گراد به دست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده می توان اظهار نمود که روش خشک کردن نه تنها بر درصد کاهش وزن و میزان رطوبت نمونه ها موثر است بلکه اثر قابل توجهی بر میزان اسانس نمونه ها داشت لذا بهترین روش برای خشک کردن بومادران خشک کردن در دمای 25 درجه سانتیگراد و شرایط سایه تشخیص داده شد.

کلمات کلیدی