عنوان : ( استانداردهای ملی کشاورزی زیستی (ارگانیک) ایران: I: مفاهیم، اصول و اهداف تولیدات زیستی و استانداردهای تولید محصولات زراعی و باغی )
نویسندگان: رضا قربانی , علیرضا کوچکی , محسن جهان , مهدی نصیری محلاتی , پرویز رضوانی مقدم ,
Full Textچکیده
اگر چه تولید محصولات کشاورزی با استفاده از منابع آلی و بدون کاربرد مواد شیمیایی از سابقه‌ی بسیار طولانی برخوردار است، ولی جنبش کشاورزی زیستی که بر اساس تولید محصولات غذایی بدون استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی استوار است و به‌علاوه، مقررات و استانداردهای خاص خود را دارد، از سابقه‌ی چندانی برخوردار نیست. این استانداردها توسط سازمان‌های بین‌المللی چون سازمان بین‌المللی استاندارد، فدراسیون بین‌المللی جنبش کشاورزی زیستی و کدکس آلیمنتاریوس تدوین می‌شوند. در کشاورزی زیستی علاوه بر جنبه‌های فن‌آوری آن، به مسائل اجتماعی- اقتصادی و اخلاقی تولیدات غذایی نیز توجه می‌شود. امروزه، رشد سریع فروش این نوع محصولات که از سال 1990 تا کنون در سطح جهان به 25-20 درصد در سال رسیده است، منجر به گسترش فعالیت‌های زیادی در تولید، فرآوری، پژوهش، تدوین مقررات و توافق‌های تجاری در ارتباط با این محصولات شده است. ارزش تجاری محصولات زیستی در سال 2006 به 38 میلیارد دلار در سال رسید و سهم این محصولات از کل فروش محصولات غذایی حدود 2% در آمریکا و 4% در اتحادیة اروپا است. امروزه، تجارت محصولات گواهی‌شدة زیستی در 130 کشور جهان انجام می‌شود. سطح زیر کشت جهانی این محصولات در سال 2008، حدود 31 میلیون هکتار بوده است. شواهد زیادی حاکی از برتری کشاورزی زیستی بر کشاورزی رایج از جنبه‌های مختلف زیست محیطی، مقاومت در برابر آفات و بیماری‌ها و افرایش تنوع زیستی، کاهش گرمای زمین و غیره است. البته، مشکلاتی چون آلودگی میکروبی مواد غذایی و کاهش عملکرد این نوع محصولات نیز ذکر شده است. کاهش عملکرد به‌طور متوسط در برخی کشورها بین 15-10 درصد گزارش شده است که این کاهش می‌تواند با کمتر مصرف شدن نهاده‌ها در این نوع نظام و قیمت بیشتری که برای این محصولات پرداخت می‌شود، جبران گردد. شواهد متعدد حاکی از آن است که کشاورزی زیستی در شرایط خشک‌سالی از نظر عملکرد بر کشاورزی رایج برتری دارد. با وجودی که کشور ما از نظر کشاورزی سابقه‌ی بسیار طولانی دارد و برخی محصولات مهم زراعی فعلی در دنیا از قبیل غلات و حبوبات در این قسمت از جهان اهلی شده‌اند، متأسفانه هنوز در چارچوب کشاورزی زیستی نوین، فاقد مقررات ملی است. امروزه بازارهای خارجی و به‌خصوص اتحادیة اروپا تمایل خود را نسبت به خرید محصولات زیستی ایران (پسته، گردو، خرما، کشمش، میوه‌های تازه، زعفران و غیره) اعلام داشته‌اند، ولی هنوز هیچ‌گونه مقررات و چارچوبی در این رابطه وجود ندارد. در این مقاله سعی شده است تا ضمن بررسی و مرور قوانین بین‌المللی موجود در این زمینه، مجموعه استانداردهای لازم جهت تولید زیستی محصولات زراعی و باغی برای کشور ایران تهیه و پیشنهاد شود.
کلمات کلیدی
, کشاورزی زیستی, کشاورزی پایدار, استاندارهای تولید زیستی
@article{paperid:1015496,
author = {قربانی, رضا and کوچکی, علیرضا and جهان, محسن and نصیری محلاتی, مهدی and رضوانی مقدم, پرویز},
title = {استانداردهای ملی کشاورزی زیستی (ارگانیک) ایران: I: مفاهیم، اصول و اهداف تولیدات زیستی و استانداردهای تولید محصولات زراعی و باغی},
journal = {بوم شناسی کشاورزی-Journal of Agroecology},
year = {2009},
volume = {1},
number = {1},
month = {September},
issn = {2008-7713},
pages = {129--142},
numpages = {13},
keywords = {کشاورزی زیستی، کشاورزی پایدار، استاندارهای تولید زیستی},
}
%0 Journal Article
%T استانداردهای ملی کشاورزی زیستی (ارگانیک) ایران: I: مفاهیم، اصول و اهداف تولیدات زیستی و استانداردهای تولید محصولات زراعی و باغی
%A قربانی, رضا
%A کوچکی, علیرضا
%A جهان, محسن
%A نصیری محلاتی, مهدی
%A رضوانی مقدم, پرویز
%J بوم شناسی کشاورزی-Journal of Agroecology
%@ 2008-7713
%D 2009
