در تحقیق حاضر به‌منظور بهینه‌سازی رابطه دبی آب و دبی رسوب معلق، پس از انتخاب ایستگاه‌های هیدرومتری واقع بر شاخه اصلی گرگانرود, ابتدا اقدام به آزمون همگنی داده‌ها با استفاده از روش اسمیرنوف-کلموگرف شد. پس از اطمینان از صحت و همگن بودن داده‌ها، با استفاده از آمار دبی متوسط روزانه جریان و به کمک نرم افزار Technical Hydrology هیدروگراف ماهانه جریان برای کل دوره آماری ایستگاه‌های منتخب رسم شد. سپس با استفاده از معادله انتقال رسوب و با در نظر گرفتن معیارهای هیدرولوژیکی و اقلیمی‌از قبیل وضعیت هیدروگراف، کلاسه‌بندی مقادیر دبی و زمان اندازه‌گیری جریان اقدام به آزمون مدل‌های مختلف شد. در تمامی‌مدل‌ها رابطه رگرسیونی بین مقادیر دبی آب و دبی رسوب برقرار شد و شاخص‌های a و b معادله انتقال رسوب در هر بخش از مدل به‌دست آمد. برای انتخاب مدل بهینه از شاخص میانگین مربعات خطا استفاده شد. بر اساس این شاخص، در هر ایستگاه مدلی که دارای کمترین مقدار میانگین مربعات خطا باشد، به عنوان مدل بهینه در نظر گرفته شد. نتایج حاصله نشان داد که مدل متداول برآورد رسوب که در آن فقط از یک معادله به عنوان معادله سنجه رسوب استفاده می‌شود، در بین مدل‌های مورد مطالعه دارای بیشترین میزان خطا در برآورد رسوب معلق است و پیشنهاد می‌شود که تاحد امکان از مدل‌هایی که خطای کمتری در برآورد رسوب دارند، استفاده شود.

کلمات کلیدی