به منظور بررسی خصوصیات فنولوژیک، مورفولوژیک، اجزای عملکرد و عملکرد دانه 17 ژنوتیپ متحمل به سرمای عدس به همراه یک توده محلی رایج (رباط) در کاشت پاییزه ( 21 مهرماه) تحت شرایط آبیاری تکمیلی، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی - زراعی 86 با سه تکرار اجرا شد. آبیاری در طی فصل رشد در سه نوبت شامل بلافاصله پس از کاشت ، 20 روز بعد از آبیاری اول و نیز در آغاز گلدهی انجام شد. بر اساس نتایج، تفاوت بین ژنوتیپ ها از نظر کلیه صفات اندازه گیری شده معنی دار بود محدوده رشد رویشی (سبزشدن تا گلدهی) در بین بوته ها از حداقل 102 تا 150 روز و تعداد شاخه در بوته .(p≤0/05) از حداقل 5 تا حداکثر 24 شاخه در بوته متغیر بود ضمن این که گستره ی عملکرد دانه از حداقل 76 گرم درمترمربع در مشاهده شد. همبستگی بین عملکرد دانه با طول MLC تا حداکثر 379 گرم در مترمربع در ژنوتیپ 20 MLC ژنوتیپ 13 ،( r= 0/ تعداد شاخه در بوته (** 68 ،( r=0/ ارتفاع بوته (** 62 ،(r=0/ دوره رشد زایشی (** 83 ،(r=0/ دوره رشد رویشی (** 79 مثبت و معنی دار بود. با توجه به پایین بودن ،(r= 0/ و تعداد غلاف در بوته (** 80 (r =0/ مجموع طول شاخه دربوته (** 56 میانگین عملکرد دانه عدس در کشت رایج در ایران و نیز با توجه به افزایش حدود چهار برابری میانگین عملکرد دانه در ژنوتیپ های مورد آزمایش ، انتظار می رود در صورت استفاده از ژنوتیپ های مقاوم به سرما در کشت پاییزه در شرایط آبیاری تکمیلی، عملکرد عدس افزایش چشمگیری داشته باشد.

کلمات کلیدی