روش های درون شیشه ای ابزار ارزشمندی در تکمیل روش های سنتی در جهت جمع آوری، ازدیاد و حفاظت گونه های گیاهی در معرض خطر انقراض می باشد. در این پژوهش، ازدیاد درون شیشه ای Diaphanoptera khorasanica، گیاهی نادر، در معرض خطر انقراض با پتانسیل زینتی شدن و ظرفیت پائین ازدیاد زایشی، مورد بررسی قرار گرفت. ریزنمونه‌های تک گره در این آزمایش از دو منبع گیاه بالغ و دانهالی تهیه شدند. تیمارهای مختلف در جهت انتخاب روش ضدعفونی مناسب و تنظیم‌کننده‌های رشد در مراحل استقرار، پرآوری و ریشه‌زایی مورد مقایسه قرار گرفتند. ریزنمونه‌ها بهترین پاسخ را پس از ضدعفونی با هیپوکلریت سدیم 1% به مدت 5 دقیقه و در محیط MS حاوی BA (2.2 µM) وIBA (2.4 µM) نشان دادند. بیشترین پرآوری ریزنمونه‌ها از هر دو منبع مادری، با استفاده از تیمار BA در مقایسه با TDZ به دست آمد، اما اختلاف معنی‌داری بین غلظت‌های مختلف BA و TDZ مشاهده نشد. شاخساره‌های پرآوری شده از هر دومنبع گیاهی، تنها در محیط ریشه‌زایی مایع MS 2/1 ریشه‌زایی نشان دادند و در محیط کشت جامد ریشه‌زایی بسیار کمی مشاهده شد. بیشترین درصد ریشه‌زایی در شاخساره‌ها با منشاء گیاه بالغ و در تیمارهای NAA (4.8 µM) وIAA (2.4 µM) به دست آمد. در مرحله سازگاری شاخساره‌های ریشه‌دار شده با NAA درصد زنده ماندن بالاتری را نشان دادند. به دلیل پائین بودن درصد سازگاری، آزمایش‌های تکمیلی مرحله سازگاری در حال انجام است.

کلمات کلیدی