با این فرض که تمام شرایط گیاهی و محیطی مناسب باشند، به دست آوردن شرایط مطلوب مستلزم تنظیم تراکم در واحد سطح و افزایش کارآیی مصرف نور می باشد. بنابراین به منظور بررسی خصوصیات فنولوژیکی و فیزیولوژیکی سه هیبرید زودرس، متوسط رس و دیررس ذرت در 7 تراکم مختلف، آزمایشی در سال زراعی 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیپ‌های رشدی شامل 1V = رقم دیررس (704)، 2V = رقم متوسط‌رس (504) و 3V = رقم زودرس (260) در هفت تراکم 30 = 1D ، 50= 2D، 70 = 3D، 90 = 4D، 110 = 5D، 130 = 6D و 150 = 7D هزار بوته در هکتار در آزمایشی به صورت طرح کرتهای نواری در سه تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که فاکتور تراکم اثر معنی داری بر طول دوره رشد گیاه و اثر متفاوتی بر روند تولید ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت جذب خالص و دوام سطح برگ داشت. رسیدن به شاخصهای مطلوب برای رقم دیررس در تراکم 3D، برای رقم متوسط‌رس در تراکم 4D و برای رقم زودرس در تراکم 5D بدست آمد. با افزایش تراکم شاخص سطح برگ، میزان کارآیی مصرف نور و ماده خشک افزایش یافت. در تراکم های بالاتر از حد مطلوب فاصله زمانی بین گرده افشانی و کاکل دهی افزایش یافت ولی طول دوره رشد در گیاه کاهش یافت. این بررسی نشان داد که شاخ صهای فنولوژیکی و فیزیولوژیکی مطلوب به تیپ رشد گیاه، تراکم و کارآیی مصرف نور بستگی دارد. به طوری که برای رقم دیررس با طول دوره رشد بیش تر می توان تراکم را ک متر در نظر گرفت و برای رقم متوس طرس و زودرس، تراکم را افزایش داد.

کلمات کلیدی