-نقد اسطوره ای- بستری انسان شناختی دارد که اثر ادبی، یا برخی بن مایه های موجود در آن را به ژرف ساخت کهن الگویی آن تأویل می کند. در این جستار، با روش تحقیق کیفی و بر اساس رویکرد نقد اسطوره ای (با گرایش کهن الگویی)، به تحلیل داستان کیخسرو در شاهنامه پرداخته شده و سعی شده است، چرخة تغییرات اسطورة او بر اساس این رویکرد تفسیر شود. از این دیدگاه، کیخسرو، شاه- موبد فرهمند کیانی، نموداری متعالی و آرمانی از کهن الگوی -قهرمان- است که وجود نمادینگی عنصر آب و اسطورة تعمید، قدرت برکت بخشی و بازگرداندن باران و سبزی به طبیعت، در اختیار داشتن جام پیش گویی کننده، گذر از آزمونهای تشرّف، نبرد با افراسیاب که تکراری از نمونة ازلی رویارویی خیر و شر است و محو شدن نمادین او که متضمن مفهوم بازگشت ابدی اش و از نمودهای کهن الگوی -مرگ و تولد دوباره- است، اجزای ساختاری اسطورة او را تشکیل داده اند. دربارة ژرف ساخت کهن الگویی این داستان می توان گفت: کیخسرو -انسان کامل - حماسة ایرانی است که در پایان یک -روز بزرگ کیهانی- که از -نخستین انسان- (کیومرث) آغاز شده است، تاریخ اساطیری ایران را به حقیقتی نظام مند و تکراری از چرخة آفرینش کیهانی تبدیل می کند.

کلمات کلیدی