خشک کردن یکی از قدیمی ترین روش های نگهداری محصولات کشاورزی پس از برداشت می باشد. ریحان (Ocimum basilicum L.) یکی از گیاهان خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است که به عنوان گیاهی دارویی و ادویه ای مورد استفاده قرار می گیرد. به منظور بررسی تاثیر روش های مختلف خشک کردن بر زمان خشک کردن، درصد و اجزای اسانس گیاه دارویی ریحان آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. شش توان مختلف میکروویو شامل 100، 180، 300، 450، 600 و 900 وات، دو دمای مختلف آون شامل 50 و 70 درجه سانتیگراد و روش طبیعی (سایه و آفتاب) مورد مقایسه قرار گرفتند. در روش های مختلف، خشک کردن نمونه ها تا زمانیکه وزن آنها به محتوای رطوبتی 10/0 بر پایه وزن خشک (یا 10 درصد بر پایه وزن تر) رسید، ادامه داشت. نتایج نشان داد که کمترین و بیشترین زمان خشک کردن (به ترتیب 1/4 دقیقه و 48 ساعت) مربوط به تیمارهای خشک کردن با توان 900 وات میکروویو و روش خشک کردن در سایه بود. بالاترین درصد اسانس (3/1 درصد) در روش سایه بدست آمد و کمترین میزان (3/0 درصد) مربوط به توان های 450 و 600 و 900 وات میکروویو بود. توان های مختلف میکروویو اثر منفی بر اجزای اصلی اسانس (ژرانیال و متیل کاویکول) گذاشتند ولی در روش سایه این ترکیبات بخوبی حفظ شدند. به طور کلی با توجه به نتایج این تحقیق می توان اظهار نمود که خشک کردن گیاه دارویی ریحان با استفاده از روش سایه از این جهت که میزان اسانس و اجزای اصلی آن را بصورت قابل ملاحظه ای حفظ کرد، جهت خشک نمودن این گیاه مطلوب است.

کلمات کلیدی