وجود کروم (VI) در آبهای زیرزمینی به شرایط Eh و pH آب بستگی داشته و ترکیبات آن اغلب محلول و در محیط‎های اکسیدکننده سمیت و تحرک بیشتری دارند. در این مقاله، ضمن بررسی تمرکز کروم در واحدهای افیولیتی جنوب شرقی بیرجند، غلظت آن در رسوبات و منابع آب زیرزمینی و همچنین پتانسیل آلایندگی زیست‎محیطی آن مورد برسی قرار گرفته است. بدین منظور، تعدا 17 نمونه آب (2 نمونه آب باران و 15 نمونه آب زیرزمینی) و 8 نمونه رسوب از رسوبات منطقه، نمونه برداری شده است. غلظت کاتیون‎ها (کاتیون‎های اصلی و کروم) و غلظت آنیون‎های نمونه های آب بترتیب توسط دستگاه های ICP-AES و IC در آزمایشگاه هیدروژئوشیمی دانشگاه اوتاوا-کاناد، غلظت کروم نمونه های رسوب از روی نتایج آنالیز XRF و غلظت فازهای حاصل از عصاره‎گیری متوالی (SSE) کروم با استفاده از دستگاه جذب اتمی (AA) در آزمایشگاه ژئوشیمی دانشگاه فردوسی تعیین شده است. میانگین غلظت کروم در رسوبات و در منابع آب بترتیب ppm 627 و ppm 026/0 می‎باشد و با توجه به pH رسوبات و Eh-pH منابع آب، کروم موجود در منابع آب منطقه از نوع کروم (VI) می‎باشد. همچنین نتایج عصاره‎گیری متوالی، نشان می‎دهد که بیشترین مقدار کروم بترتیب در فازهای مواد ماندگار، متصل به اکسیدهای آهن و منگنز، متصل به کربنات، مواد آلی، تبادل پذیر و محلول می‎باشد. بررسی هیدروژئوشیمی منابع آب زیرزمینی، نشان می‎دهد که میانگین غلظت TDS, EC و pH به ترتیب 509 میلی‎گرم بر لیتر، µS/cm1045 و 1/8 می‎باشد و غلظت یونهای -Mg2+, Na+, Cl و SO42- در برخی منابع آب بیش تر از حد مطلوب WHO و استاندارد 1053 ملی ایران است. با توجه به تقسیم بندی ,WQI 20% منابع آب دارای کیفیت بسیار عالی، 60% کیفیت خوب و 20% دارای کیفیت ضعیف هستند.

کلمات کلیدی