تلاش دولتها در راه دستیابی به جامعه ای بهتر ، بدون شناخت عواملی که روند حرکت آنها را کند می نماید ، نتایج مورد نظر را در پی نخواهد داشت . از جمله عواملی که بیش از پیش بر فرآیند رشد و توسعه جوامع اثر می گذارد ، فساد اداری است . این پدیده هر روز با ابعاد گسترده تری عملکرد دولتها راتحت تأثیر قرارداده و دولتها را متقاعد می سازد که باید برای تحدید دامنه نفوذ آن ، چاره ای اساسی بیندیشند . آگاهی از علل بروز فساد اداری و شیوه های کنترل آن از جمله اساسی ترین الزامات تدوین برنامه های کارآمد مقابله با فساد به شمار می آید . بدین منظور مطالعه ای طولی با هدف بررسی تغییر نگرشها نسبت به علل فساد اداری و روشهای کنترل آن انجام گردید که نتایج آن در این مقاله ارائه شده است. در نگاهی کلی با گذشت ده سال از مطالعه اول، متغیرهای اقتصادی بروز فساد ، جای خود را به متغیرهای فرهنگی داده و متغیرهای فردی جایگزین متغیرهای سازمانی شده است. نکته قابل تأمل در این رتبه بندی این است که در هر دو مطالعه ، فقدان وجدان کاری ، احساس نابرابری اقتصادی کارکنان دولت در مقایسه با سایر بخشها ، عدم پایبندی جامعه به رعایت موازین شرعی و قانون گریزی به عنوان معضلی فرهنگی ، به عنوان مهمترین عوامل پدید آورنده فساد اداری از سوی جامعه مورد مطالعه شناسایی شده اند .لازم به ذکر است که این مطالعه در هر دو مقطع زمانی با مشارکت مدیران دستگاههای اجرایی خراسان رضوی انجام گردیده است.

کلمات کلیدی