مادّه « دَیَنَ » و مشتقات آن صد و یک بار در قرآن و در سه معنا به کار رفته است: آیین و شریعت، جزا و پاداش، بدهی و قرض. معنای نخست زمانی است که این ماده به هیأت « دین » درآمده است و در معنای دوم بر وزن اسم مفعول « مَدِین » و ترکیب مضاف و مضافٌ الیه « یوم الدین » ( روز جزا و قیامت ) آمده است و معنای سوم هنگامی است که به صورت « دَیْن » می‌آید. در این میان در چهار آیه ذاریات/6، انفطار/9، تین/7 و ماعون/1 که در آن‌ها واژه « دِین » به کار رفته است، بیشتر مترجمان و مفسران برخلاف سایر موارد کاربست این واژه، آن را به معنایی غیر از < آیین و شریعت > دانسته‌اند. اما بررسی دقیق این آیات و فهم سباقی و سیاقی آن‌ها ثابت می‌سازد که در این موارد به ویژه در سه آیه اخیر نیز همانند دیگر موارد استعمال واژه « دین » در قرآن، به همان معنای آیین و شریعت و خصوص دین اسلام است و در سوره ذاریات این معنا راجح است.

کلمات کلیدی