سابقه و هدف: بومادران در طب سنتی گیاه شناخته شده ای است که علاوه بر خاصیت ضدتشنج و نیروزایی برای درمان افزایش ضربان قلب، احساس گرگرفتگی و درد در ناحیه قلب کاربرد دارد. گزارشاتی از اثرات آنتی هایپرتنسیو و هایپوتنسیو بومادران نیز ارائه شده است. این مطالعه به منظور بررسی اثر گشادکننده رگی عصاره آبی-الکلی بومادران بر آئورت ایزوله موش صحرایی انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه مداخله ای بر روی 42 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با وزن 200-250 گرم که بطور تصادفی به 6 گروه تقسیم گردیدند انجام شد. در گروههای اول و دوم اثر غلظتهای تجمعی عصاره (mg/ml 25، 5، 1) بر انتقباض ناشی از فنیل افرین در رگ سالم و در رگی که آندوتلیوم آن توسط مالش یک میله فلزی یه سطح داخلی، تخریب شده بود بررسی گردید. در گروههای سوم و چهارم اثر غلظتهای تجمعی عصاره بر انقباض ناشی از کلرور پتاسیم در رگ سالم و در رگی که آندوتلیوم آن توسط مالش یک میله فلزی یب سطح داخلی، تخریب شده بود بررسی گردید. در گروههای پنجم و ششم اثر عصاره (mg/ml 5) بر انقباض ناشی از فنیل افرین و کلرور پتاسیم در حضور مقادیر تجمعی کلسیم با استفاده از بساط بافت ایزوله بررسی شد. یافته ها: عصاره انقباض ناشی از فنیل افرین در غلظتهای mg/ml 25، 5، 1 در رگ سالم را به ترتیب میزان 8%، 47% (001/0 p<)، 45% (001/0 p<) و در رگی که آندوتلیوم آن تخریب شده بود به میزان 16% (05/0 p<)، 56% (001/0 p<) و 54% (001/0 p<) به ترتیب در غلظتهای mg/ml 25، 5، 1 کاهش داد. عصاره انقباض ناشی از کلرور پتاسیم در رگ سالم را به میزان 18% (01/0 p<)، 57% (001/0 p<) ، 57% (001/0 p<) و در رگی که آندوتلیوم آن تخریب شده بود به میزان 25%، 47% (001/0 p<) و 5/54% (001/0 p<) به ترتیب در غلظتهای mg/ml 25، 5، 1 کاهش داد. عصاره انقباض ناشی از فنیل افرین را به میزان 7% (001/0 p<)، 12% (001/0 p<)، 22% (001/0 p<) و5/31% (001/0 p<) و انقباض ناشی از کلرور پتاسیم را به میزان 5/5% (01/0 p<)، 3/9% (001/0 p<)، 19% (001/0 p<) و 74% (001/0 p<) به ترتیب در حضور مقادیر تجمعی کلسیم مهار کرد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد مه عصاره بومادران دارای اثرات شل کنندگی غیروابسته به آندوتلیوم بر روی عضله صاف عروق است. بخش مهمی از این اثر احتمالا از طریق مهار جریان ورودی کلسیم از طریق کانالهای کلسیمی وابسته به گیرنده و نیز کانالهای کلسیمی وابسته به ولتاژ در سلولهای عضله صاف رگ اعمال می گردد.

کلمات کلیدی