یکی از نکات جالب توجه در تاریخ سرزمین های اسلامی، به قدرت رسیدن بردگان و افراد دون پایه وگاه دارای پیشینه سوء است. اینگونه افراد که روزگاری به عنوان برده وغلام به دربار سلاطین راه یافته بودند، به صورت ارادی یا غیر ارادی، با استفاده از شرایط سیاسی و اجتماعی که در جوامع اسلامی پیش می آمد، می توانستند به قدرت برسند و به فرمانروایانی قدرتمند تبدیل شوند و برای مدتی سرنوشت منطقه ای را به دست بگیرند، یا برای مسلمانان خلیفه و سلطان تعیین کنند. این مقاله برآن است تا با بررسی متون فارسی و عربی که به دست مسلمانان نوشته شده، به این سوال پاسخ دهد که چه عوامل و زمینه هایی سبب می شد تا عده ای غلام وبرده یا دون پایه، بتوانند زمام قدرت و حکومت را در سرزمین های اسلامی به دست بگیرند و حکومت های موروثی تشکیل دهند.

کلمات کلیدی