یکی از عوامل مهم در ارزیابی کارایی دشمنان طبیعی، تعیین نرخ حمله آن ها در تراکم های مختلف میزبان و به عبارت دیگر واکنش تابعی است. در این پژوهش، واکنش تابعی وابسته به سن زنبور Bezdenko Trichogramma brassicae آلوده به ولباخیا در تراکم های 5، 10، 20، 30، 40، 60 و 80 عدد از تخم بید آرد Zeller Ephestia kuehniella در شرایط دمایی 1±23 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±60 درصد و نسبت روشنایی به تاریکی 8:16 ساعت بررسی شد. نتایج مربوط به تجزیه واکنش تابعی، برای روزهای اول و دوم عمر زنبور پارازیتوئید واکنش تابعی نوع سوم و برای روزهای سوم تا نهم عمر نوع دوم را نشان داد. قدرت جستجو (a)، زمان دستیابی (Th) و حداکثر نرخ پارازیتیسم (T/Th)زنبور پارازیتوئید تحت تاثیر سن آن قرار گرفت. با افزایش سن پارازیتوئید قدرت جستجو کاهش معنی داری نشان نداد، در حالی که زمان دستیابی میزبان با افزایش سن زنبور به طور معنی داری افزایش یافت و کم ترین مقدار آن در روز اول عمر به میزان 573/0 ساعت به دست آمد. همچنین با افزایش سن پارازیتوئید، حداکثر نرخ پارازیتیسم زنبور کاهش معنی داری از خود نشان داد به طوری که از مقدار 75/41 تا 51/5 به ترتیب در روزهای اول تا نهم کاهش پیدا کرد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که سن زنبور در تعیین نوع واکنش تابعی زنبور T. brassicae موثر بوده و کارایی این زنبور در روزهای اول و دوم عمر نسبت به روزهای دیگر عمر بیشتر می باشد.

کلمات کلیدی