به منظور ارزیابی تراکم و وزن خشک علف‌های‌هرز و عملکرد دانه و روغن گیاه دارویی کرچک (Ricinus communis L.) تحت تأثیر گیاهان پوششی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 88-1387 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار گیاه پوششی شبدر سفید (Trifolium repens L.)، شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، ماشک گل خوشه ای (Vicia villosa Roth.) و خلر (Lathyrus sativus L.) و شاهد (بدون گیاه پوششی) بودند. صفات مورد مطالعه شامل تراکم نسبی، تراکم و وزن خشک علف‌های‌هرز در پنج مرحله نمونه برداری و عملکرد دانه و روغن کرچک بودند. نتایج نشان داد که در مراحل اول تا پنجم نمونه برداری کمترین دامنه تراکم نسبی به ترتیب برای هفت بند (75/1-0 درصد)، خرفه و سوروف (80/23-88/5 درصد)، خرفه (80/23-43/1 درصد)، تاج خروس ریشه قرمز (77/27-88/5 درصد) و پیچک صحرایی (66/26-55/5 درصد) مشاهده شد. اثر گیاهان پوششی بر تراکم و وزن خشک علف‌های هرز در مراحل مختلف نمونه برداری و عملکرد دانه و روغن کرچک معنی دار (05/0p≤) بود. کمترین و بیشترین تراکم کل علف‌های‌هرز به ترتیب برای ماشک و شاهد با 67/378 و 39/1021 بوته در متر مربع حاصل گردید. بیشترین عملکرد دانه و روغن کرچک برای ماشک گل خوشه ای به ترتیب برابر با 94/475 و 75/182 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. به طور کلی، نتایج نشان داد که کاشت گیاهان پوششی را می توان به عنوان راهکاری اکولوژیک برای مدیریت علف‌های‌هرز و بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی نظیر کرچک مدنظر قرار داد.

کلمات کلیدی