توالی ثانویه پس از آتش سوزی می تواند سبب تکامل یا قهقرای پوشش گیاهی شود. از گروه های عملکردی گیاهی می توان برای بررسی اثر آشفتگی های محیطی از جمله آتش سوزی بر جوامع گیاهی استفاده نمود. هدف اصلی این تحقیق شناسایی، طبقه بندی و تجزیه و تحلیل گروه های عملکردی گیاهی طی توالی ثانویه در یک مرتع آتش سوزی شده بود. اندازه گیری ها در سه سایت شاهد (1389) و آتش سوزی شده در سال های 1383 و 1387 در مرتع جوزک در استان خراسان شمالی انجام شد. در هر سایت فهرست گونه های گیاهی ثبت و برای هر گونه گیاهی علاوه بر درصد پوشش، 24 صفت مورفولوژیکی، فنولوژیکی و تولید مثلی نیز اندازه گیری و ثبت شد. برای تعیین گروه های عملکردی (PFT) مرتبط با آتش-سوزی، آنالیزهای طبقه بندی سلسله مراتبی و تابع تشخیص بر ماتریس های 45 گونه × 24 صفت در سه سایت 89 و 87 و 83، توسط نرم افزار SPSS انجام شد. بر این اساس 4 گروه عملکردی تعیین شد، صفات نسبت وزن تر برگ، فرم زیستی، محتوای رطوبتی ساقه (TDMC) به ترتیب بیشترین نقش را در تفکیک گروه های عملکردی داشتند. دو گروه عملکردی به عنوان گروه های سازگار به آتش سوزی شناسایی شدند که فراوانی آنها با گذشت زمان افزایش یافت. دو گروه عملکردی نیز گروه های حساس به آتش سوزی شناسایی شدند که فراوانی آنها با گذشت زمان پس از آتش سوزی کاهش یافت. براساس نتایج این تحقیق، کاهش همی کریپتوفیت ها، ژئوفیت های چندساله و فورب های یکساله و افزایش ارتفاع، اندازه و وزن بذر، سطح ویژه برگ و محتوای رطوبتی برگ و کاهش وزن تر ساقه، برگ و محتوای رطوبتی ساقه، به عنوان مهم ترین شاخص های اثرگذاری آتش سوزی بر توالی ثانویه پوشش مرتع جوزک محسوب می شوند.

کلمات کلیدی