دمای هوا و بارندگی به عنوان دو متغیر مهم آب و هوایی تأثیرات قابل توجهی بر تغییرات عملکرد محصول دارند. در این مطالعه رابطه بین عملکرد محصول جو دیم با دمای هوا و بارندگی در چهار منطقه استان آذربایجان شرقی (تبریز، مراغه، میانه و سراب) با استفاده از تحلیل همبستگی و تحلیل کای اسکور تکرار شونده مورد ارزیابی قرار گرفت. تحلیل کای اسکور تکرار شونده ارتباط سالهای با عملکرد پایین و بالا را با عوامل اقلیمی نشان می دهد. رابطه عملکرد محصول و متغیرهای اقلیمی تعریف شده در بین مناطق تقریباً دارای الگوی مشابه هستند. در کلیه مناطق مهمترین عامل اقلیمـی محدود کننده تولید محصول، وقوع دماهای بسیار پایین در بهمن ماه (مقادیر آستانه در محدوده، Tmin≤-10°C تا Tmin≤-20°C)، دماهای بالا پیش از شروع فصل زمستان (مقادیر آستانه در محدوده، Tmax≥15°C تا Tmax≥ 20°C ) و دماهای بسیار بالا (مقادیر آستانه در محدوده، Tmax≥25°C تـا Tmax≥35°C) در مرحله گلدهی (اوایل اردیبهشت الی اوایل خرداد) است. شبهـای خنـک (مقـادیر آسـتانه در محـدوده، Tmin≤ 10°C تـا 20°C ≥Tmin) در مرحله رسیدن (اوایل خرداد الی اوایل مرداد) و بارندگی مناسب (مقادیر آستانه در محـدوده، pp≥ 5/8mm تـا pp≥10/6mm ) در اوایـل کاشت سبب افزایش عملکرد می شود. مرحله گلدهی در کلیه مناطق مرحله ای حساس بوده که دمایهای بالا به همراه بارندگی کم اثـر شـدیدی بـر کاهش عملکرد دارند. تعیین تأثیر دما و بارندگی بر عملکرد محصول میتواند اطلاعات مفیدی فراهم آورد تا با اتخاذ شیوهای مدیریتی مناسب اثـرات نامطلوب این فاکتورها را کاهش داد.

کلمات کلیدی