هدف:کمردرد از مهم‌ترین معضلات بهداشتی افراد می‌باشد که طب مکمل مانند تمرین درمانی در آب و ماساژ در درمان آن نقش اساسی دارند. هدف این مطالعه مقایسه تأثیر دو روش تمرین درمانی در آب و ماساژ بر روی شدت درد و ناتوانی مبتلایان با کمردرد مزمن غیر اختصاصی بود. روش بررسی:در این مطالعه نیمه تجربی 24 بیمار مرد مبتلا به کمردرد مزمن غیراختصاصی در دامنه سنی 20-40 سال با میانگین سنی 27/23 به طور تصادفی به دو گروه تمرین درمانی‌ در آب و ماساژ تحت درمان قرار گرفتند. مدت درمان 6 هفته و هر هفته 4 جلسه طول کشید. جهت ارزیابی شدت درد و ناتوانی افراد به ترتیب با پرسشنامه اوسستری و مقیاس عینی درد قبل و بلافاصله بعد از درمان استفاده شد. جهت تحلیل داده­ها از آزمون تحلیل واریانس در سطح معنی داری (0/05=α) استفاده گردید. یافته‌ها:میانگین شدت درد و ناتوانی در گروه تمرین درمانی در آب در پیش آزمون به ترتیب 0/878±5/66 و 5/21±24/83 بود و در پس آزمون این نمره‌ها به 0/729±4/58 و 3/89±14/33 تغییر پیدا کرد. در گروه ماساژ نیز میانگین شدت درد و ناتوانی در پیش آزمون به ترتیب 0/668±5/41 و 3/45±23/166 بود؛ و در پس آزمون به 1/128± 3/00 و 4/10±16/50 تغییر پیدا کرد. بنابراین در هر دو گروه تغییرات معنی‌داری بوجود آمد. نتیجه‌گیری:ماساژ‌ درمانی و تمرین درمانی در آب هر دو باعث کاهش شدت درد در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن غیراختصاصی می‌شود، اما ماساژ نسبت به تمرین درمانی در آب اثرات بهتری در کاهش شدت درد ایجاد می‌کند.

کلمات کلیدی