زندگی در مجتمع‌های مسکونی بدون همکاری و سازمان‌دهی کنش‌های جمعی دشوار است. نادیده گرفتن اهمیت همکاری، سرمایه‌های کوچک و پراکنده را بی‌اثر کرده، تلاش‌های خرد و دارایی‌های جمعی افراد را هدر می‌دهد و محیط ناامنی را برای افراد به وجود می‌آورد؛ ازاین‌رو در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از روش مطالعه­ ی موردی بر پایه­ ی تحلیل نظریه­ی زمینه‌ای و مصاحبه با ساکنان مجتمع‌های مسکونی در شهر مشهد، به فهم ذهنی آنان از همکاری دست‌ یابیم؛ بنابراین مجتمع مسکونی لاله در شهر مشهد را از تمام زوایا مورد بررسی قرار دادیم. بر این اساس ۳۵ مصاحبه­ ی نیمه ساختاریافته در مورد خانوار صورت گرفت. بر پایه­ی تحلیل یافته‌ها در مدل پارادایمی تحقیق، همکاری شکننده به‌ عنوان هسته­ ی مرکزی شناخته شد. ساختار محدود‌کننده به‌عنوان شرایط زمینه‌ساز این امر مطرح گردید؛ ساختارهایی که افراد ممکن است قادر به تأثیرگذاری بر این عناصر باشنـد ولی کنتـرلی بر آن‌ها ندارد. خصایص شخصی همکاری­گریز، فاصله­ ی تعاملی، ذهنیت منفی و کنترل مرکزی ضعیف نیز از جمله شرایط علی مدل برای شکل‌گیری همکاری شکننده است. پیامد چنین تعاملاتی این است که حتی اگر هنجارها و قواعد روشنی در مجتمع وجود داشت باشد و انضباط حاکم باشد، این شرایط بسیار ناپایدار است و در صورت وجود اقلیت مفت بران، به‌سادگی خیر جمعی مزبور می‌تواند نابود شود.

کلمات کلیدی