زیره سیاه (Bunium persicum Bioss.) یکی از گیاهان مهم دارویی تیره چتریان است. این آزمایش با هدف بررسی اثر سطوح مختلف کود دامی و وزن غده بر خصوصیات رشد، اجزای عملکرد و عملکرد دانه و اسانس گیاه دارویی زیره سیاه، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طی سال های زراعی 93-1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح کود دامی از نوع گاوی (صفر، 10، 20، 30 و 40 تن در هکتار) و سه وزن غده (کمتر از 2، 2 تا 4 و بیشتر از 4 گرم) بودند. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، قطر تاج، تعداد چتر، تعداد چترک، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه، محتوی اسانس و عملکرد اسانس زیره سیاه بودند. نتایج نشان داد که اثر ساده میزان مصرف کود دامی و وزن غده به طور معنی داری اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و محتوی اسانس دانه زیره سیاه را تحت تأثیر قرار داد. اثر متقابل میزان مصرف کود دامی و وزن غده بر ارتفاع بوته، قطر تاج گیاه و عملکرد اسانس معنی دار بود. بالاترین عملکرد دانه با 20/164 گرم بر متر مربع متعلق به بالاترین میزان مصرف کود دامی بود. با افزایش وزن غده از کمتر از دو گرم به بیش از چهار گرم، عملکرد دانه زیره سیاه 27 درصد بهبود یافت. بالاترین عملکرد اسانس مربوط به 40 تن کود دامی و وزن غده بیش از چهار گرم با 25/14 گرم بر متر مربع بود. به طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که مصرف کود دامی و کاشت غده های درشت تر موجب بهبود رشد و عملکرد زیره سیاه گردید.

کلمات کلیدی