بسیاری از شرکت ها هنگام استفاده از ابزارها و شیوه های دستیابی به اهداف تولید ناب، به علت عدم وجود یک نگرش واحد از ابزار های پیاد ه سازی و ارزیابی با مشکلات عدیده ای مواجه شده‌اند؛ به طوری که محققان مختلف با توجه دیدگاه های خود روش های مختلفی را به منظور استقرار و ارزیابی تولید ناب در صنایع پیشنهاد داده اند. بر همین اساس نیز هدف این تحقیق ارائه مدلی جهت ارزیابی تولید ناب در صنایع کوچک و متوسط با استفاده از ترکیب روش های تحلیل عاملی تأییدی، خوشه بندی و تکنیک PROMOTEE می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شرکت های صنایع کوچک و متوسط تولیدکننده فلزات اساسی و فابریکی استان آذربایجان شرقی بوده است. به منظور جمع آوری داده ها در این تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردیده که پس از اطمینان از روایی و پایایی در بین نمونه آماری تحقیق توزیع شده است. یافته های تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده وجود هشت سازه اصلی به عنوان شیوه ها و ابزارهای اصلی تولید ناب بوده است. تحلیل خوشه ای انجام گرفته به روش k میانگین نیز، تولیدکنندگان نمونه آماری را در سه خوشه دسته بندی نمود. در نهایت رتبه بندی انجام گرفته نشان داد که خوشه دوم، سوم و اول به ترتیب در رتبه های اول تا سوم از منظر عملکرد آنها در تولید ناب قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد که صنایعی که توجه بیشتری به تولید به موقع، تأمین کنندگان و مشتریان دارند، عملکرد بالاتری نیز در تولید ناب دارند.

کلمات کلیدی