شنبلیله (Trigonella foenum- graecum L.) از مهمترین گیاهانی است که در صنایع دارویی استفاده می شود. به منظور بررسی اثرات شوری کلرید سدیم بر محتوای رطوبت نسبی، پایداری غشاء، محتوی کلروفیل، سدیم، پتاسیم، نسبت سدیم به پتاسیم و انباشت متابولیت های سازگاری (پرولین)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به صورت گلدانی در سال 1392 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل هشت توده بومی شنبلیله از اصفهان، تبریز، همدان، ساری، چالوس، آمل، مشهد، یاسوج و چهار سطح شوری (60، 120، 180 میلی مولار و آب شرب به عنوان شاهد) بود. نتایج تجزیه های آماری نشان داد که تنش شوری اثر معنی داری بر محتوای رطوبت نسبی، پایداری غشاء، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، سدیم، پتاسیم و میزان پرولین داشت. با افزایش سطوح شوری آب آبیاری تمامی صفات به جز میزان پرولین، سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم کاهش یافت. از نظر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی بیشترین میزان از گروه شاهد (شوری صفر) بدست آمد. بیشترین میزان سدیم، سدیم به پتاسیم و پرولین در آخرین سطح شوری (180 میلی مولار) نسبت به شاهد مشاهده شد. بین توده ها، به ترتیب توده های چالوس، مشهد و اصفهان متحمل ترین توده ها به شوری بودند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، به نظر می رسد بتوان از این سه توده به عنوان توده های حاوی ژن های متحمل به شوری برای اصلاح توده هایی با پتانسیل عملکرد زیاد در مناطق شور استفاده کرد.

کلمات کلیدی