ادبیات آیینۀ اوضاع و احوال جامعه است؛ تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بر ذهن بیدار شاعران و نویسندگان تأثیر می‌گذارد. حملۀ مغول به ایران که ویرانی شهرها و آبادی‌ها را در پی داشت؛ سبب خلا روحی و معنوی جامعه و رواج ناهنجاری‌های رفتاری و در هم ریختن ارزش‌های انسانی بسیاری گردید که انعکاس آن را در آثار شاعرانی چون: سیف فرغانی و عبید زاکانی و... می‌توان دید مولوی نیز با این حادثۀ تاریخی رو در رو بود، او با استفاده از روحیۀ عارفانه، سعی داشت به مردم روزگار خود آرامش بدهد و آنان را به زهد و معنویت فراخواند تا بهتر بتوانند مصائب روزگار خود را تحمل کنند. با تأمل در آثار او ، می‌توان نشانه‌هایی از بازتاب این فتنه و آشوب اجتماعی را پیدا کرد. این در حالی است که بسیاری از منتقدان، مولوی را متهّم می‌کنند که در جریان حملۀ مغول، مهر سکوت بر لب داشته و در احوال خوش عرفانی غرق بوده است. این مقاله بر آن است تا به بررسی تحلیل انعکاس حملۀ مغول در آثار و احوال مولوی بپردازد و نشان دهد که مولانا در برابر جامعه گذشته بی‌تفاوت نبوده است.

کلمات کلیدی