چکیده: زمینه و هدف : مولتیپل اسکلروزیس نوعی بیماری پیشرونده وتحلیل برنده غلاف میلین سیستم عصبی مرکزی است ، یکی از اصلی‌ترین مشکلات این بیماران اختلالات تعادلی است، از آنجایی که نیازهای توجهی مهمی برای تعادل مورد نیاز است، این مطالعه با هدف مقایسه دو روش تمرینی تعادلی منفرد و دوگانه بر سطوح تعادلی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس انجام شد. روش بررسی: در این پژوهش 20 نفر از زنان 25 تا 45 ساله عضو انجمن ام‌اس خراسان رضوی و با نمرهٔ ناتوانی جسمانی (1-4) شرکت داشتند که به طور تصادفی به دو گروه مساوی (تعادلی منفرد و دوگانه) تقسیم شدند. این افراد به مدت 8 هفته و هر هفته سه جلسه تمرینات تعادلی را انجام دادند که گروه تمرینات دوگانه علاوه بر تمرینات تعادلی یک تکلیف شناختی حین حرکات انجام می‌دادند. ارزیابی شاخص های تعادلی بیماران به‌وسیلهٔ دستگاه تعادل سنج بایودکس انجام شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته ها: اثر کووریت برای هر سه متغیر معنی دار بود (001/0 > p). اثر گروه در شاخص های تعادلی کلی و قدامی – خلفی تفاوت معنی داری را بین دو گروه نشان داد (به ترتیب 01/0 > pو 02/0 > p) بطوری که میانگین شاخص های تعادلی کلی و قدامی-خلفی در گروه تمرینات دوگانه نسبت به تعادلی کاهش داشت، ولی در شاخص میانی– جانبی (4/0 >p ) تفاوت معنی داری با هم نداشتند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق تمرینات دوگانه روش تمرینی مناسبی جهت بهبود اختلالات تعادلی در زنان مبتلا به ام اس می باشد.

کلمات کلیدی