زعفران (Crocus sativus L.) گران ترین محصول کشاورزی و دارویی است و فراهمی متعادل عناصر غذایی نقش بسیار مهمی در گل انگیزی و بهبود رشد بنه های مادری آن ایفاء می‌کند. با توجه به اهمیت اثر مدیریت حاصلخیزی خاک بر عملکرد گل زعفران، این آزمایش با هدف بررسی اثر کود دامی و تغذیه برگی بر ویژگی های بنه دختری و عملکرد گل در مزرعه شش ساله زعفران در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در محل مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طی دو سال زراعی 93-1392 و 94-1393 اجرا شد. تیمارها شامل یارامیلاکمپلکس (A)، هیومستار (B)، کود کامل (C)، دلفارد (D)، کود دامی از نوع گاوی پوسیده (E)، E+A، E+B، E+C، E+D و شاهد بودند. بیست تن در هکتار کود دامی در اواخر پاییز ماه سال 1392 بر سطح خاک پخش شد. اعمال تیمارهای مختلف تغذیه برگی به صورت محلول پاشی برگی طی سه نوبت در مرحله رشد رویشی زعفران در اول صبح در اوایل و اواخر اسفند و اواخر فروردین ماه (با غلظت هفت میلی گرم بر کیلوگرم) انجام شد. نتایج نشان داد که اثر کود دامی و محلول پاشی بر وزن خشک فلس، برگ و بنه، طول برگ، سرعت ظهور برگ و گل، تعداد گل و وزن تر گل و وزن خشک کلاله زعفران معنی دار (01/0≥p) بود. بالاترین سرعت ظهور برگ و گل برای کود دامی+محلول پاشی با کود کامل به ترتیب با 34/7 برگ در روز و 17/11 گل در روز مشاهده شد. بیشترین وزن تر گل و وزن خشک کلاله برای کود دامی+محلول پاشی با کود کامل به ترتیب با 77/69 و 66/0 گرم بر متر مربع به دست آمد و کمترین میزان برای شاهد با 30/27 و 26/0 گرم بر متر مربع حاصل شد. بدین ترتیب ، با در نظر گرفتن لزوم بکارگیری مدیریت اکولوژیک و عدم وجود سیستم ریشه ای گسترده در زعفران، توصیه می شود جهت افزایش تولید به ویژه در مزارع چندساله از کودهای آلی به ویژه کود دامی همراه با تغذیه برگی استفاده گردد.

کلمات کلیدی