به منظور بررسی و ارزیابی واکنش عملکرد و اجزای عملکرد گندم در پاسخ به کاربرد کودهای زیستی (بیولوژیک)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 90-1389 به­ صورت اسپلیت پلات- فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. عامل اصلی آزمایش شامل کشت در زمین آیش و کشت پس از برداشت یونجه در کرت­های اصلی و عامل­ های فرعی رقم در دو سطح (فلات و پارسی) و کودهای زیستی در چهار سطح (نیتروکسین، میکوریزا (قارچ­ ریشه)، نیتروکسین و میکوریزا و شاهد) در کرت­های فرعی قرار گرفتند. صفات اندازه گیری شده شامل شاخص سطح برگ، ماده خشک، سرعت رشد نسبی، ارتفاع بوته، شمار پنجه و عدد کلروفیل متر (سبزینه سنج)، عملکرد و اجزای عملکرد، شاخص برداشت و میزان گلوتن دانه گندم بود. نتایج نشان داد که تناوب بر همه­ ی صفات مورد بررسی به جز شاخص برداشت تاثیر معنی­ داری داشت. از بین دو رقم مورد بررسی رقم پارسی از نظر ارتفاع بوته و عملکرد دانه برتری نشان داد و این در حالی است که تفاوت معنی­داری از نظر میزان گلوتن بین دو رقم وجود ندارد. همچنین کودهای زیستی باعث افزایش سطح برگ، روند تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول شدند. تاثیر کودهای زیستی نیز بر عدد کلروفیل متر، عملکرد دانه، شمار دانه در سنبله و میزان گلوتن معنی ­دار بود. در حالی­که کودهای زیستی بر ارتفاع بوته، شمار پنجه بارور، عملکرد ماده خشک و عملکرد کاه تاثیر معنی ­داری نداشتند. بیشترین عملکرد دانه در رقم پارسی و تیمار مخلوط نیتروکسین- میکوریزا در تناوب با یونجه به میزان 435 گرم در متر مربع بود.

کلمات کلیدی