به منظور بررسی عملکرد و کارآیی نیتروژن و فسفر در کشت مخلوط گندم – کلزا، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: کشت خالص گندم (ارقام الوند و فلات)، کشت خالص کلزا (ارقام اکاپی و زرفام) و کشت مخلوط کلزا و گندم به صورت ردیفی با نسبت‌های 1:1، 2:2، 3:3. بودند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد اقتصادی و بیولوژیک گندم و کلزا پس از کشت خالص، در تیمار کشت سه ردیفی حاصل شد. همچنین بالاترین نسبت برابری زمین از تیمار الوند– اکاپی (3:3) به دست آمد. بالاترین کارایی فیزیولوژیک نیتروژن و فسفر در گندم مربوط به کشت خالص رقم فلات بود و در مورد کلزا در تیمار فلات - زرفام 2:2 مشاهده شد. بیشترین کارایی مصرف نیتروژن و فسفر گندم بعد از کشت خالص الوند، در تیمار الوند - اکاپی 3:3 مشاهده شد. تیمارهای الوند – اکاپی 3:3 برای گندم وکشت خالص رقم اکاپی برای کلزا بیشترین کارایی جذب نیتروژن و فسفر را بدست دادند. با توجه به بیشترین میزان کارایی جذب و مصرف عناصر در تیمارهای کشت سه ردیفی به نظر می‌رسد الگوی کشت مخلوط سه ردیفی گندم و کلزا شرایط مناسب‌تری برای استفاده بهتر از عناصری همچون نیتروژن و فسفر فراهم نماید.

کلمات کلیدی