به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی متانول بر میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی، تثبیت CO2، عملکرد کوانتومی فتوشمیایی (FV/FM)، محتوای آب نسبی، CO2 درون سلولی، کارایی مصرف آب و پایداری غشای سلول‌های برگی نخود (رقم کرج) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شهریور سال 1390 در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد به‌اجرا درآمد. عامل محلول‌پاشی متانول با 5 سطح: شاهد (بدون محلول‌پاشی)، 20، 25، 30 و 35 درصد حجمی بود که به هرکدام از سطوح 2 گرم در لیتر گلیسین اضافه شد. محلول‌پاشی 3 بار طی فصل رشد گیاه و با فواصل 10 روزه صورت گرفت. محلول‌پاشی گیاهچه‌ها تا زمان جاری شدن قطره‌های محلول روی برگ ادامه یافت. عامل خشکی نیز شامل تنش خشکی (25 درصد ظرفیت مزرعه) و بدون تنش خشکی (100 درصد ظرفیت مزرعه) اعمال شد. نتایج نشان داد بین سطوح مختلف متانول تفاوت معنی‌داری (P 0.01) از نظر میزان کلروفیل a، b، کارتنوئید، کلروفیل کل، نسبت کلروفیل a به b، تثبیت CO2، عملکرد کوانتومی فتوشمیایی (FV/FM)، CO2 درون سلولی، محتوای آب نسبی، ضریب پایداری غشاء و کارایی مصرف آب وجود داشت. محلول‌پاشی با سطح 30 درصد حجمی، موجب افزایش معنی‌داری در میزان کلروفیل a، b، کلروفیل کل، تثبیت CO2 ، محتوای آب نسبی و CO2 درون سلولی نسبت به دیگر سطوح شد. بین سطوح مختلف متانول تفاوت معنی‌داری در پتانسیل عملکرد کوانتومی (FV/FM) وجود نداشت اما افزایش معنی‌داری نسبت به شاهد مشاهده شد. اثرات متقابل تنش خشکی و متانول تأثیر معنی‌داری بر میزان کارتنوئید و محتوای آب نسبی نداشت، اما بر میزان کلروفیل a، b، کلروفیل کل، نسبت کلروفیل a به b، تثبیت CO2 ، عملکرد کوانتومی فتوشمیایی (FV/FM)، CO2 درون سلولی و ضریب پایداری غشا معنی دار (P 0.05) بود.

کلمات کلیدی