در این تحقیق به بررسی فرآیند سینتیک خشک‌کردن، به‌دست آوردن ضریب انتشار رطوبتی مؤثر، تعیین بهترین مدل ریاضی و به‌دست آوردن انرژی فعال‌سازی برای خرما رقم مضافتی در خشک‌کن خورشیدی کابینتی پرداخته شد. آزمایش‌های خشک شدن در سه سطح دمایی 50، 65 و 80 درجه سلسیوس و سه سطح سرعت جریان هوا 1، 5/1 و 2 متر بر ثانیه انجام شد. تأثیر دما و سرعت هوا بر پارامتر زمان و چروکیدگی در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی شد. نتایج به‌دست آمده نشان داد که اثر دما و سرعت هوا بر فرآیند خشک شدن معنی‌دار می‌باشد. به‌طور متوسط افزایش دما از 50 به 80 درجه سلسیوس 77/70% زمان خشک شدن را کاهش داد. برای فرآیند مدل‌سازی ریاضی 8 مدل تجربی را بر داده‌های آزمایشگاهی برازش داده شد سپس با توجه به بزرگ‌ترین مقدار ضریب تعیین[1] (R2)، کمترین مقدار مربع کای[2] (χ2) و ریشه میانگین مربعات خطا[3] (RMSE) بهترین مدل ریاضی با دقت بالا انتخاب شد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی مدل‌های مورد بررسی، نشان داد که مدل پیج بهترین برازش را با داده‌های به‌دست ‌آمده دارد. همچنین کمترین ضریب نفوذ رطوبتی مؤثر 10-10×309/4 در دمای 50 درجه سلسیوس و بیشترین مقدار 9-10×889/1 در دمای 80 درجه سلسیوس به‌دست آمد. مقدار انرژی فعال‌سازی به‌دست‌ آمده در خشک‌کردن خرمای مضافتی از 22/31 تا 27/42 کیلوژول بر مول مشاهده شد.

کلمات کلیدی