این مطالعه به‌‌ منظور بررسی اثر سطوح مختلف عصاره‌‌ روغنی ‌‌گل‌‌ همیشه‌‌ بهار بر آنزیم های کبدی و تغییرات هیستوپاتولوژی بافت کبد جوجه‌‌های گوشتی طی یک دوره 42 روزه انجام گرفت.تعداد 200 قطعه جوجه‌‌ گوشتی نر سویه‌‌ راس 308 در یک طرح کاملاَ تصادفی با پنج گروه و چهار تکرار و 10 پرنده در هر تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل گروه کنترل منفی (فاقد افزودنی عصاره‌‌ گل‌‌ همیشه‌‌ بهار و تتراکلریدکربن)، کنترل مثبت {تتراکلریدکربن (یک میلی‌‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن) و فاقد افزودنی عصاره‌‌ گل‌‌ همیشه‌‌ بهار}و سه تیمار دیگر شامل سطوح 150، 300 و 450 میلی‌‌گرم در کیلوگرم جیره‌‌ عصاره گل همیشه بهار به‌‌ همراه تتراکلریدکربن بود. فراسنجه‌‌های خون (SGOT و SGPT)، که در اثر تزریق تتراکلریدکربن، سطح‌‌شان در خون افزایش یافته بود، عصاره گل همیشه بهار توانست اثرات منفی ناشی از این ماده سمی را تقلیل دهد. وزن نسبی کبد در تیمارهایی که علاوه بر تتراکلریدکربن، سطوح مختلف عصاره گل همیشه بهار را دریافت کرده بودند، نسبت به تیمار دریافت کننده‌‌ی تتراکلریدکربن، به‌‌صورت معنی‌‌داری پایین تر بود (05/0>P.).در شاخص‌‌های مربوط به سنجش سیستم ایمنی، سطح ایمنوگلوبولین G در تیماری که علاوه بر تتراکلریدکربن، سطح 300 میلی‌‌گرم عصاره گل همیشه‌‌بهار را دریافت کرده بودند نسبت به گروه کنترل منفی و غلطت 150 همیشه بهار به‌‌صورت معنی‌‌داری بالاتر بود (05/0>P). در بررسی تغییرات هیستوپاتولوژی کبد، مشاهده شد که گروه کنترل مثبت از لحاظ وضعیت سیاهرگ مرکزی، هپاتوسیت‌‌ها، سینوزوئیدها و تریادپورت بیشترین میزان آسیب بافتی و گروه کنترل منفی کمترین میزان آسیب‌‌دیدگی را داشتند. اما تیمارهایی که همراه با تتراکلریدکربن، عصاره‌‌ی گل همیشه‌‌ بهار را دریافت کرده بودند در مقایسه با گروه کنترل مثبت، بهبود بیشتری در بافت مشاهده شد (05/0>P). این نتایج نشان دهنده اثر حفاظتی عصاره گل همیشه‌‌ بهار بر کبد می باشد که احتمالاً بواسطه فلاونویید های موجود در گیاه و توانایی آنها در مهار فعال سازی زیستی CCl4 و در نتیجه مهار فعالیت سیتوکروم P450 و اثر خنثی کنندگی رادیکال‌های آزاد می‌باشد

کلمات کلیدی