اثرات سودمند سیلیسیم بر رشد گیاهان به اثبات رسیده است. هدف از این پژوهش بررسی نقش تغذیه ای و کارایی ذرات نانو و میکرو سیلیسیم بر پارامترهای فتوسنتزی و رنگیزه های برگ سیب زمینی رقم اگریا در شرایط کشت بدون خاک بود. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح اندازه ذره سیلیکات سدیم ( نانو و میکرو) و چهار سطح غلظت (صفر، 3/0، 6/0 و 9/0 میلی مولار) بود. نتایج نشان دهنده تاثیر معنی دار اثر غلظت و اثر متقابل اندازه ذرات و غلظت بر صفات غلظت کلروفیل a، b، a+b، نسبت a به b، کارتنوئیدها، فتوسنتز، دی اکسید کربن زیر روزنه ای، هدایت روزنه ای، کارایی مصرف آب لحظه ای و هدایت مزوفیلی برگ سیب زمینی بود. در غالب صفات مورد بررسی، غلظت 3/0 میلی مولار سیلیسیم تاثیر مثبت و معنی داری بر صفات فتوسنتزی به همراه داشت. اما در غلظت های بالاتر، افزایش سیلیسیم در هر دو اندازه بر صفات فوق تاثیر منفی گذاشت و نانو ذرات در مقایسه با ذرات میکرو دارای اثرات فیتوتوکسینی شدیدتری بر صفات مورد بررسی بودند. همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین صفات فتوسنتز، هدایت مزوفیلی، کارایی مصرف آب لحظه ای، غلظت کلروفیل a، کلروفیل b و a+b در کلیه تیمارها مشاهده شد. در مقابل، غلظت دی اکسید کربن زیر روزنه ای با تمامی صفات فوق الذکر همبستگی منفی نشان داد.

کلمات کلیدی