سابقه و هدف: امروزه با توجه به­عوارض داروهای شیمیایی، داروهای با منشاء طبیعی مورد توجه بسیار است. گیاهان خانواده کما عموما در طب سنتی به­ عنوان مهار کننده درد و التهاب مطرح هستند. مطالعه حاضر اثر ضدالتهابی عصاره هیدروالکلی گیاه کمای بیابانی (Ferula szowitsiana DC.) را به­ عنوان یکی از گونه ­های این خانواده بر ادم التهابی ناشی از تجویز کف پایی فرمالین مورد بررسی قرار داده است. مواد و روش­ ها: عصاره هیدروالکلی گیاه کمای بیابانی در نرمال سالین، اتانول و توئین 80 به نسبت 1:1:8 حل شد. موش ­های صحرایی نر با وزن تقریبی 200 تا 250 گرم در گروه­های کنترل، حلال (i.p)، حلال (i.t)، دوزهای مختلف عصاره (50، 100، 200 و mg/kg400، i.p و µl10/µg8، i.t)، نالوکسان ( mg/kg2، i.p) و نالوکسان ( mg/kg2، i.p)-عصاره (mg/kg400، i.p) قرار گرفتند. به­ منظور ایجاد التهاب از 0/05 سی­سی فرمالین 2/5 درصد و برای سنجش میزان التهاب از روش پلتیسمومتری استفاده شد. نتایج: عصاره گیاه کمای بیابانی به ­صورت وابسته به دوز باعث کاهش التهاب گردید (0/001 P<). از تجویز نخاعی غلظت معادل مؤثرترین دوز در تجویز مرکزی استفاده شد که نتایج مشابه تجویز سیستمیک آن بود. اگرچه نالوکسان باعث کاهش اثر ضدالتهابی عصاره شد (0/01 P<)، اما به­ طور کامل آن را از بین نبرد (P<0/05). نتیجه­ گیری: اثر ضدالتهابی عصاره گیاه کمای بیابانی احتمالاً به ­واسطه تأثیر بر سیستم اعصاب مرکزی است و بخشی از این اثر به­ دلیل تأثیر بر سیستم اپیوئیدی می­ باشد.

کلمات کلیدی