زبان فارسی و گویش های ایرانی, دوره (1), شماره (1), سال (2016-9) , صفحات (46-69)

عنوان : ( مطالعه خروج بند موصولی در متون روایی زبان فارسی با رویکردی نقش‌گرا: شواهدی از جلدهای پنجم تا هفتم تاریخ بیهقی )

نویسندگان: حامد مولائی کوه بنانی , علی علیزاده , شهلا شریفی ,
فایل: Full Text

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

فرایند خروج بند موصولی هنگامی رخ می­دهد که بند موصولی از مجاورت هسته خارج شود و به جایگاهی در انتهای جمله حرکت کند. به بررسی فرایند­هایی همچون خروج بند موصولی، پس از ظهور دستور نقش­گرایی بیش از پیش توجه شده‌است. با توجه به آنکه جملات فارسی در صورت وقوع و یا عدم وقوع این فرایند، همچنان دستوری باقی خواهند ماند، بسیاری از زبان­شناسان دلایل غیرنحوی را عامل این حرکت می­دانند. نگارندگان با این فرض که وقوع این فرایند، دلایل نقشی همچون طول بند موصولی، ساخت اطلاعی، یکسان بودن فعل بند اصلی و موصولی و نوع فعل دارد، به بررسی فرایند خروج در 66 بند از 150 بند استخراج‌شده در بخش­هایی از تاریخ بیهقی پرداخته­ اند تا بستری برای مقایسۀ نتایج این فرایند در متون روایی و ادبی با متون فارسی رسمی معاصر فراهم گردد. براساس داده‌های پژوهش از چهار فرضیۀ عنوان‌شده جز ساخت اطلاعی، سه عامل دیگر تأثیر مستقیمی بر خروج بند موصولی دارند. طول بند موصولی مهم­ترین عامل خروج آن در تاریخ بیهقی است که تأییدکنندۀ ادعای هاوکینز مبنی بر تمایل سازه­های سنگین­تر در زبان­های فعل­پایانی به حرکت به انتهای جمله و قرارگرفتن پس از فعل است. همچنین، مقایسۀ نتایج این پژوهش با نتایج راسخ‌مهند و دیگران (1391) نشان می­دهد که تفاوت چشمگیری میان نحوۀ عملکرد این فرایند در فارسی رسمی معاصر و تاریخ بیهقی دیده نمی­شود.

کلمات کلیدی

خروج بند موصولی؛ تاریخ بیهقی؛ طول بند موصولی؛ ساخت اطلاعی
برای دانلود از شناسه و رمز عبور پرتال پویا استفاده کنید.

@article{paperid:1058443,
author = {مولائی کوه بنانی, حامد and علیزاده, علی and شریفی, شهلا},
title = {مطالعه خروج بند موصولی در متون روایی زبان فارسی با رویکردی نقش‌گرا: شواهدی از جلدهای پنجم تا هفتم تاریخ بیهقی},
journal = {زبان فارسی و گویش های ایرانی},
year = {2016},
volume = {1},
number = {1},
month = {September},
issn = {6585-2476},
pages = {46--69},
numpages = {23},
keywords = {خروج بند موصولی؛ تاریخ بیهقی؛ طول بند موصولی؛ ساخت اطلاعی},
}

[Download]

%0 Journal Article
%T مطالعه خروج بند موصولی در متون روایی زبان فارسی با رویکردی نقش‌گرا: شواهدی از جلدهای پنجم تا هفتم تاریخ بیهقی
%A مولائی کوه بنانی, حامد
%A علیزاده, علی
%A شریفی, شهلا
%J زبان فارسی و گویش های ایرانی
%@ 6585-2476
%D 2016

[Download]