به‌منظور مطالعه ویژگی‌های مورفولوژیکی و عملکرد اندام هوایی گیاه دارویی وسمه -Indigofera tinctoria L.- در واکنش به تاریخ­های مختلف کاشت و تراکم بوته، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه بم در سال زراعی 92-1391 اجرا شد. چهار تاریخ کاشت -15 فروردین، 30 فروردین، 14 اردیبهشت و 29 اردیبهشت ماه- به‌عنوان فاکتور اصلی و چهار تراکم کاشت -15، 25، 35 و 45 بوته در متر مربع- به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، قطر کانوپی، تعداد شاخه جانبی، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه و وزن خشک کل اندام هوایی وسمه در دو چین بودند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت و تراکم بوته تأثیر معنی­داری -01/0p≤- بر روی صفات مورد اندازه­گیری در هر دو چین داشتند. بیشترین تولید برای تاریخ کاشت اوایل فروردین مشاهده شد، بطوری­که بالاترین وزن خشک برگ و ساقه در چین اول و دوم به ترتیب برای تاریخ کاشت 15 فروردین با 79/464، 54/463 و 75/399، 04/404 گرم در متر مربع بدست آمد. با تأخیر در کاشت از اوایل فروردین به اواخر اردیبهشت، وزن خشک کل اندام هوایی در چین اول 76/32 درصد و در چین دوم 58/78 درصد کاهش یافت. به طور کلی، تاریخ کاشت زود هنگام برای وسمه به دلیل طولانی­تر بودن دوره رشد، بالا بودن رطوبت نسبی محیط و خنکی هوا بر کشت دیرهنگام ارجحیت دارد. همچنین تراکم 45 بوته در متر مربع به‌عنوان تراکم مطلوب انتخاب گردید.

کلمات کلیدی