در رویکردی که در دوره‏ی معاصر نسبت به واژگان در جایگاه ابزار گفتار مطرح است، واژه‏سازی و واژه‏گزینی از یک سو از فرآیندهای برتر برابریابی واژگانی به شمار می‏روند و نزد صاحب‏نظران و پژوهندگان زبان برای سرشار نمودن و شاید بهتر باشد بگویم جهت برون‏رفت از چالش کمبود واژگان و دانش‏واژه‏های کاروان دانش و فن‏آوری و صنعت به‏ویژه در کشورهای عربی‏زبان و فارسی‏زبان کاربردی گسترده یافته‏اند و از دیگر سوی به عنوان برجسته‏ترین بسترهای مهندسی و برنامه‏ریزی زبان مورد توجه و محلّ اعتبار اهل فنّ قرار گرفته‏اند. نگارنده در این جستار بر آن بوده است تا با برررسی و مطالعه‏ی متون گفتاری زبان عربی در دوره‏ی معاصر و بر بنیاد خوانش معنانگر متون کلاسیک و دیرین این زبان و تطبیق آن‏ها با گویش و متون معاصر در گستره‏ی واژه‏گزینی و اصطلاح‏یابی، افقی دیگر را پیش روی پژوهندگانِ علاقمند به خوانش دیگرگونی‏های زبانی عرب -که از دیرباز با گویشوران فارسی‏زبان،‌تبادلات زبانی نیز داشته‏اند- پدیدار سازد؛ قلم زدن الگوی یاد شده، نگارنده را بدین باور رسانده است که در زبان عربی پس از واژه‏سازی، شیوه‏ی واژه‏گزینی -در درجه‏ی نخست با غلبه‏ی توسعه‏ی معنایی و مجاز و به‏ویژه با دو راهکار نوگزینش و برگزینش و سپس با ترجمه‏ی وام‏واژه به اعتبار ساخت و معنا و در فرجام با بهره جستن از شیوه‏ی سرواژه‏سازی- دومین شیوه‏ای است که در برابریابی و معادل‏گزینی واژگانی کاربرد گسترده‏ای یافته است

کلمات کلیدی