کارایی علف کش نیکوسولفورون در شرایط تغییرات کیفیت آب به عنوان حلال علف کش در کنترل علف های هرز سوروف (Echinochloa crus-galli L.) و برگ مخملی (Abutilon theophrasti Medicus.) به صورت آزمایش های فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با 6 تکرار (به انضمام 6 گلدان شاهد بدون سمپاشی) در گلخانه ی تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1390 مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا یک آزمایش مقدماتی د̕ز- پاسخ برای تعیین شاخص ED50 نیکوسولفورون (22 گرم ماده مؤثره در هکتار) اجرا شد. آزمایش های کیفیت آب شامل آزمایش اسیدیته آب (pH) در هفت سطح 4، 5، 6، 7، 8، 9 و 10 به کمک محلول های بافر آماده (همراه 3 گلدان شاهد برای هر سطح pH)، آزمایش سختی با تغییر غلظت کربنات کلسیم در شش سطح (0، 100، 200، 300، 400 و 500 پی پی ام در آب دیونیزه (W/V))، و آزمایش قلیائیت با تغییرات غلظت بیکربنات سدیم در شش سطح (0، 100، 200، 300، 400 و 500 پی پی ام در آب دیونیزه (W/V)) بودند. بررسی بهبود کارایی علف کش نیکوسولفورون در شرایط سختی آب با افزودن ترکیبات نیتروژنه سولفات آمونیم (AMS) (برای تعدیل سختی با مقدار 3 کیلوگرم در هکتار)، و همچنین نیترات آمونیم (AMN) (برای تعدیل قلیائیت با مقدار 5/0 لیتر در هکتار) انجام شد. نتایج آزمایش ها نشان دادند که نیکوسولفورون به ترتیب در pH های 8 و 7 بهترین کنترل را بر علف های هرز سوروف و برگ مخملی داشت. کارایی نیکوسولفورون در حضور کربنات کلسیم در مخزن علف کش به شکل معنی داری کاهش یافت و هم کاهی آن در کنترل علف هرز برگ مخملی بیش از سوروف مشهود بود. افزودن AMS به مخزن علف کش محتوی کربنات کلسیم اثرات سختی آب را کاهش داد، ولی در کنترل سوروف موثرتر واقع شد. افزایش غلظت بیکربنات سدیم در مخزن علف کش نیز کارایی آن را به ویژه در کنترل سوروف به شدت کاهش داد، ولی اضافه شدن AMN به محلول نیکوسولفورون به آنتاگونیستیکی ناشی از قلیائیت آب غلبه کرد. در مجموع، نتایج این تحقیق اهمیت کیفیت آب در کارایی علف کش نیکوسولفورون و تاثیر افزودن ترکیبات نیتروژنه در تعدیل اثرات سختی و قلیائیت آب را ثابت کردند.

کلمات کلیدی